Doorgaan naar hoofdcontent

"Ik heb een hartgrondige hekel aan allegorie in al haar verschijningsvormen en dat is altijd zo geweest."

John Ronald Reuel Tolkien, schrijver, professor en WOI-veteraan, viel vandaag - op de kop af zesendertig jaar eerder - allervroomst in de diepste kraters van zijn eigen geschapen, fictieve Midden-aarde. In het voorwoord bij zijn The Lord of the Rings-versie uit 1966 - waarvan algemeen bekend is dat de schrijver tot aan zijn dood in 1973 de trilogie voortdurend aanpaste en herwerkte - geeft J.R.R. Tolkien op een wel heel geraffineerde wijze commentaar op de weinig deugdzame mensheid met haar fel uitgevochten tweede wereldoorlogje én de eventuele verbanden met de beschreven gebeurtenissen in zijn boeken. Geen innerlijke betekenissen, boodschappen of allegorieën voor deze in Zuid-Afrika geboren conservatieve Brit. Doe hem maar: "(...) echte geschiedenis, waar of verzonnen, met haar gevarieerde 'toepasselijkheid' op het denken en de ervaring van lezers." Trouwens, volgens J.R.R. Tolkien verwarren velen 'toepasselijkheid' met 'allegorie' en dat terwijl: "De één op de vrijheid van de lezer berust, en de ander op de overheersing van de schrijver."
Nuja... vul dan zelf maar in onderstaande passage in wie de Hobbits zijn, waarvan Saruman het zinnebeeld is, voor wie de valse Heerser van Midden-aarde symbool staat en waarnaar de Grote Ring is gepolijst.


"In de ban van de ring werd geschreven lang voordat de voorbode van 1939 dreigde een onafwendbare ramp te worden, en vanaf dat punt zou het verhaal zich wezenlijk langs dezelfde lijnen hebben ontwikkeld als die ramp was afgewend. De bronnen ervan zijn dingen die ik allang daarvoor in gedachten had, of die in sommige gevallen al geschreven waren, en weinig of niets erin werd door de oorlog die in 1939 begon, en wat daarop volgde, gewijzigd. De echte oorlog lijkt in zijn verloop of afloop niet op de legendarische oorlog. Als die de ontwikkeling van de legende zou hebben geïnspireerd of geleid, dan zou de Ring zeker zijn veroverd en tegen Sauron zijn gebruikt; hij zou niet zijn vernietigd, maar onderworpen, en de Barad-dûr zou niet zijn vernietigd, maar bezet. Omdat hij er niet was in geslaagd de Ring in zijn bezit te krijgen, zou Saruman in de verwarring en het verraad van die tijd in Mordor de ontbrekende schakels in zijn eigen onderzoek naar de overlevering van de Ring hebben gevonden, en het zou niet lang hebben geduurd voor hij zelf een Grote Ring zou hebben gemaakt waarmee hij de valse Heerser van Midden-aarde zou hebben uitgedaagd. In dat conflict zouden beide partijen de Hobbits hebben gehaat en veracht; zij zouden het niet lang hebben overleefd, zelfs niet als slaaf."

Uit: Tolkien, J.R.R., In de ban van de Ring: de reisgenoten, 2002, Uitgeverij M, p. 11

Reacties

Populaire posts van deze blog

Gevoelens van gemis, afwijzing en ontgoocheling: stuk voor stuk gaan ze in de Shelley-blender 'Mathilda' geheten...

"Mijn leven was onloochenbaar leeg en nutteloos, maar zeg nooit tegen de lelie die door regen en wind is geveld: richt je op en bloei als vanouds. Mijn hart bloedde uit een dodelijke wond, maar op een andere manier kon ik niet leven." Gevoelens van gemis, afwijzing en ontgoocheling: stuk voor stuk gaan ze in de Shelley-blender 'Mathilda' geheten. Dat, en het verplengen van tonnen tranen door de in een bad vol sombere gedachten badende ik-figuur uit deze novelle. De tweeëntwintigjarige Mary Shelley snijdt en slaat, zeker vanaf ongeveer driekwart boek, de lezer voortdurend in de armen en om de oren. Autobiografisch, deze tweehonderd jaar oude amoureuze vader-dochterdingetjes door de blik van de jonge Mathilda? Geen idee. In ieder geval is de zelfgekozen eenzaamheid van deze Mathilda van een gans andere orde dan die van pakweg Amy Winehouse . De hoop ooit voor iemand nog genegenheid te kunnen voelen, was bij de betreurde Londense zangeres-met-ook-vaderdingetjes in de mee...

Djoos Utendoale tient le fou avec moi: verzen geschreven in de taal van de volksmens aan weerskanten van de 'schreve'.

Utendoale, uit de vallei of het dal van de West-Vlaamse bergen. Djoos, van Joris. Afkomstig van Westouter: pater Joris Declercq. Troubadours en kleinkunstenaars uit de regio zoals Antoon vander Plaetse, Gerard Vermeersch en Willem Vermandere namen Declercqs verzen in hun repertorium op. Van Boeschepe tot Cassel en van Ieper tot Ekelsbeke, de ganse Westhoek ging aan Utendoales rijmsels kapot. Vlinders zijn er hellekapellen, butterschitters of flikflodders. Averullen, mulders en roenkers worden in gangbaar Nederlands meikevers. Voetelingen, sokken. Nuus, wij. Hadden pendelaars geen files onderweg dan was het volop vroeger thuus komm'n of dan-ze peisden. De poëzie van Djoos Utendoale is geschreven in een bijzonder zingend taaltje: het Westhoeks. Over de invloed van dialecten moeten we, althans pater Joris Declercq, niet al te neerbuigend doen: "En moest Luther de bijbel in het Nederduits vertaald hebben en niet in het Hochdeutsch, de taal van zijn geboortestreek, dan sprak de he...

"Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles."

"Eén ding weet ik wel," zei Franny. "Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles. Die lui waar jij het over hebt laten geen enkel mooi ding achter. Het enige dat de iets beteren misschien doen is min of meer binnen in je hoofd kruipen en daar iets achterlaten, maar enkel en alleen omdat ze dat doen, enkel en alleen omdat ze weten hoe ze iets moeten achterlaten hoeft dat nog geen gedicht te zijn. Het kan best zo zijn dat het niet meer is dan een of ander hoogst intrigerend grammaticaal uitwerpsel - excuseer mijn woordkeus."  Net zoals bij de Vlaamse schrijver Paul Brondeel is bij deze Franny die 'r' er eigenlijk te veel aan. Om nog maar te zwijgen over wat Nabokov, die beginregels van zijn 'Lolita' indachtig, tong- en keelklankgewijs met die dubbele 'o' uit Zooey zou aanvangen. Feit is dat deze J.D. Salinger vandaag precies vijftien jaa...