Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Fré Dommisse riep met haar 'Krankzinnigen' een compassievolle missie in het leven om de "kloof te helpen dempen die er tusschen normalen en abnormalen is."

Dat de hoofdzuster in dit verhaal Van Pelt heet, zoals ook de latere biografe van Vlaams epigoon Roger Van de Velde, puur toeval. Dat de schrijfster van dit debuut als tiener in de ban raakte van de beweging rond de Nederlandse pacifist Bart de Ligt en als gevolg van alle gruwelijke oorlogsberichten kort nadien in een psychose belandde nooit met de nodige oorzakelijkheid behangen. Wel aangetoond, is dat toen patiëntenervaringsverhalen in de ggz nog geen literair genre op zich waren deze Fré Dommisse haar in volle kwetsbaarheid neergepende ziekenhuisberichten, 'Krankzinnigen' geheten, reeds in 1929 de wereld in gooide. Ook aangetoond, is dat deze buitengewone schrijfster, als jongste in een rij van zes, op 12 mei 1900 in het Nederlandse Ophemert ter wereld kwam en door haar nagenoeg volledig blinde moeder liefdevol werd opgevoed tot ggz-ervaringsdeskundige (reeds lang voor dit begrip werd uitgevonden) om daarna samen tot succesvolle bedrijfsleidsters in de kunsthandel carrière t...
Recente posts

"Goethe staat mij nu eenmaal in de weg en hij herinnert mij er zo vaak aan, dat het noodlot mij hard heeft behandeld."

Van nazidictator Adolf Hitler is algemeen geweten wat hij van bleekhuid Old Shatterhand vond. De opgroeiende Marcel Reich-Ranicki, dictator van de persoonlijke ontboezemingen, had het dan weer meer voor de kleurrijke roversbende van de toneelschrijvende twintiger Friedrich Schiller : "In de nogal bescheiden boekenkast van mijn ouders zocht en vond ik een boek met teksten van Schiller. Ik begon,(...) gewoon op de eerste pagina van het boek met het toneelstuk waarmee de uitgave opende: Die Räuber.(...) Ik vond het stuk geweldig spannend, het wond me op, ik las het met rode wangen en rode oren. En ik kon niet ophouden met lezen - tot ik bij de zin 'Die man kan worden geholpen' was aangekomen. En ik was gelukkig. Karl Moor fascineerde met heel wat meer dan Old Shatterhand, Moors rovers boeiden me meer dan alle indianen van Karl May."  Vandaag is 09 mei 2025, tweehonderdtwintigste sterfdag van Friedrich Schiller. Toen deze revolutionaire dichter in Rudolstadt, we schrijven...

Pynchon-vertaler Peter Bergsma: "Want hoe groot de hondendrol waarin je trapt ook is, uiteindelijk loop je toch gewoon verder..."

"Weer thuis draaide Doc een joint, zette hij de tv aan voor een late film, pakte hij een oud T-shirt en scheurde dat in korte, smalle repen tot hij er een stuk of honderd had liggen, waarna hij enige tijd een douche nam en hij de ene na de andere natte lok van zijn hoofd plukte en die om zo'n reep T-shirt heen rolde, die hij telkens met een knoop vastzette, een slavenstijltje dat hij over zijn hele hoofd herhaalde, waarna hij misschien een half uur de haardroger erop zette, waarbij hij misschien wel of misschien niet in slaap viel, om de knopen er vervolgens weer een voor een uit te halen en de hele boel op te borstelen tot hij een aanvaardbare afrocoupe van zowat een halve meter doorsnee had. Om zijn kapsel in vorm te houden stak hij zijn hoofd voorzichtig in een doos en ging hij op de bank liggen en deze keer viel hij wel degelijk in slaap, en tegen de ochtend droomde hij over Shasta. Het was niet precies dat ze aan het neuken waren maar het was wel zoiets. Ze waren allebei ...

Varkenskoteletten, entrecotes en biefstukken: meer carnivoor als deze geschiedenis van het einde van een relatie onvindbaar.

Varkenskoteletten, entrecotes, biefstukken,... Meer carnivoor als deze geschiedenis van het einde van een relatie onvindbaar. De Engelse schrijver Graham Greene kende ik tot dusverre enkel van naam, tot gisteren dus. In 's mans oeuvre gedoken, begonnen met dit boekje. Sprekend virtuoos, heel veel humor én voldoende zelfkritisch, zo heb ik mijn leesvoer, als ware het rode lappen vlees, het liefste. Vandaag dag één dus van deze Greene als literaire held en daarom gooi ik deze avond mijn groenten even op de grill, kwestie van toch een beetje in de buurt van al die dode beesten te komen.  "Is het mogelijk verliefd te worden boven een bord gebakken uien? Het lijkt onwaarschijnlijk, en toch zou ik gezworen hebben dat ik juist op dat moment verliefd werd. Het zat hem natuurlijk niet gewoon in de uien - het was het plotselinge gewaarworden van een individuele vrouw, van een openheid die me in het vervolg zo vaak gelukkig en ongelukkig zou maken. Ik bracht mijn hand onder het tafelkle...

De Jan Hanlo Essayprijs Klein 2025: viel zu viel DDR en ander dood (dichters)materiaal...

Julia de Dreu , Hannah Boekestijn en Sixtine Bérard wel dus, op die shortlist van de Jan Hanlo Essayprijs Klein 2025 . Ik zond begin dit jaar ook een bijdrage in. Helaas. Viel zu viel DDR en ander dood (dichters)materiaal, vermoed ik. Volgende keer beter. Maar eerst, vandaag, een stukje uit mijn Hanlo-stukje, tégen dat immense vergeten, want dezer dagen tenslotte vijfenveertig jaar geleden...  "Wij worden steeds kleiner, / wij varen henen. / Achter ons blijft een verlaten vlakte." Onmogelijk om bij deze slotregels uit Jan Hanlo's gedicht 'Wij komen ter wereld' niét aan mensen in de DDR te denken. Geen andere plek ter wereld, Hanlo was er tenslotte de dichter naar, waar mensen sneller kleiner werden en priemend staren haast een dagelijkse bezigheid. Zoals die keer met een nietsvermoedende Böhm junior en dat bezoek aan zijn partijgetrouwe ouders op die Berlijnse zondagavond, de vierde van mei, 1980. Plan was om met een glas 'Rotkäppchen' in de hand elkaar...

Verspreid over 52 korte hoofdstukjes, van naziterreur tot atoomsplitsing, is er dit fijne 'Respektloser Umgang' van Helga Königsdorf...

"Ik zie haar voor me in haar zwarte mantelpak met kanten kraagje. Tenger. De forse neus. De vooruitstekende onderlip. De haren strak naar achteren in een knotje. Een vrouw met wie het 'slecht kersen eten' is.(...) O, die ijdelheid! Die grote en ach, zo kleine geesten. Dat geschreeuw om prioriteiten. Die onbedoelde krenkingen. Albert Einstein had haar onze madame Curie genoemd. Allen beschouwden dat als een eer. Zij zweeg. Iemand als Einstein sprak je niet tegen. Maar zij had Lise Meitner willen zijn. Begreep ik dat? Uiteraard."  Neem als hoofdfiguur een doodzieke vrouw, een Duitse natuurwetenschapster, en haar dagelijkse portie verdovende capsules en je krijgt diverse retourtjes hallucinatie-werkelijkheid uitgesmeerd over de volledige lengte van een boek. Van gesprekken met de reeds lang overleden joodse atoomfysica Lise Meitner naar een uitvoerig beschreven ziektegeschiedenis in het heden van de heldin in kwestie, en terug. Deze dikke honderd door Tinke Davids in het...

'Geduld baart rozen': zes ironische kortverhalen over de jaren dertig van de vorige eeuw...

"De baas van de Salzman-fabriek, Siegfried Salzman, liep rond met een hoofd vol zorgen. Het pond stond laag en ze hadden uitstaande vorderingen. De valuta's waren toch al onstabiel en voordat Siegfried Salzman zijn fijne linnen wegdeed voor vodjes papier van twijfelachtige waarde, wachtte hij liever af en verkocht niets. Hij zat letterlijk op zijn handelswaar. Maar het werk lag daardoor stil en er vielen weer ontslagen. Om te beginnen beneden bij de arbeiders, pas daarna kwam de eerste verdieping aan de beurt. Op de eerste verdieping wilde Salzman zelf het kaf van het koren scheiden. Hij liep door de vertrekken en bekeek de meisjes. Daar had je Schmerler, een rooie die veel invloed op haar collega's had, die moest hij houden, anders begon ze te stoken. Daar had je Pilz, die had dan wel een bochel, maar was heel goed te gebruiken, ze briefde de baas allerlei uitlatingen van het personeel over. Dan had je Käthe Schmidt, hij herkende haar van achteren, want hij had haar al ee...