Doorgaan naar hoofdcontent

Verspreid over 52 korte hoofdstukjes, van naziterreur tot atoomsplitsing, is er dit fijne 'Respektloser Umgang' van Helga Königsdorf...


"Ik zie haar voor me in haar zwarte mantelpak met kanten kraagje. Tenger. De forse neus. De vooruitstekende onderlip. De haren strak naar achteren in een knotje. Een vrouw met wie het 'slecht kersen eten' is.(...) O, die ijdelheid! Die grote en ach, zo kleine geesten. Dat geschreeuw om prioriteiten. Die onbedoelde krenkingen. Albert Einstein had haar onze madame Curie genoemd. Allen beschouwden dat als een eer. Zij zweeg. Iemand als Einstein sprak je niet tegen. Maar zij had Lise Meitner willen zijn. Begreep ik dat? Uiteraard." 

Neem als hoofdfiguur een doodzieke vrouw, een Duitse natuurwetenschapster, en haar dagelijkse portie verdovende capsules en je krijgt diverse retourtjes hallucinatie-werkelijkheid uitgesmeerd over de volledige lengte van een boek. Van gesprekken met de reeds lang overleden joodse atoomfysica Lise Meitner naar een uitvoerig beschreven ziektegeschiedenis in het heden van de heldin in kwestie, en terug. Deze dikke honderd door Tinke Davids in het Nederlands vertaalde pagina's literaire non-fictie van de uit Thüringen afkomstige wiskundige Helga Königsdorf moeten het hebben van zorgvuldig neergepende en daardoor makkelijk aan elkaar te klikken vertelniveaus. Analytisch onderkoeld, dat wel, maar daardoor juist net dat tikkeltje intrigerender. 

Vandaag is 04 mei 2014, vandaag is voor altijd deze Helga Königsdorf, verspreid over dit 52 korte hoofdstukjes tellende 'Respektloser Umgang': van naziterreur en neutronenbommen tot ethiek en atoomsplitsing. Een deeltje per week, bij voorkeur op een woensdagochtend en een nieuw leesjaar, een vers atoom, is zo voorbij, direct gesplitst. Voor hen aan de westzijde van de Rijn zijn er Königsdorfs onvertaalde teksten en brieven, '1989 oder ein Moment Schönheit' getiteld, die ook een belangrijke rol spelen in 'De vrouw die niet bestond', Marc Reugebrinks ongewone (Duitsland)boek uit 2022.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Djoos Utendoale tient le fou avec moi: verzen geschreven in de taal van de volksmens aan weerskanten van de 'schreve'.

Utendoale, uit de vallei of het dal van de West-Vlaamse bergen. Djoos, van Joris. Afkomstig van Westouter: pater Joris Declercq. Troubadours en kleinkunstenaars uit de regio zoals Antoon vander Plaetse, Gerard Vermeersch en Willem Vermandere namen Declercqs verzen in hun repertorium op. Van Boeschepe tot Cassel en van Ieper tot Ekelsbeke, de ganse Westhoek ging aan Utendoales rijmsels kapot. Vlinders zijn er hellekapellen, butterschitters of flikflodders. Averullen, mulders en roenkers worden in gangbaar Nederlands meikevers. Voetelingen, sokken. Nuus, wij. Hadden pendelaars geen files onderweg dan was het volop vroeger thuus komm'n of dan-ze peisden. De poëzie van Djoos Utendoale is geschreven in een bijzonder zingend taaltje: het Westhoeks. Over de invloed van dialecten moeten we, althans pater Joris Declercq, niet al te neerbuigend doen: "En moest Luther de bijbel in het Nederduits vertaald hebben en niet in het Hochdeutsch, de taal van zijn geboortestreek, dan sprak de he...

Gevoelens van gemis, afwijzing en ontgoocheling: stuk voor stuk gaan ze in de Shelley-blender 'Mathilda' geheten...

"Mijn leven was onloochenbaar leeg en nutteloos, maar zeg nooit tegen de lelie die door regen en wind is geveld: richt je op en bloei als vanouds. Mijn hart bloedde uit een dodelijke wond, maar op een andere manier kon ik niet leven." Gevoelens van gemis, afwijzing en ontgoocheling: stuk voor stuk gaan ze in de Shelley-blender 'Mathilda' geheten. Dat, en het verplengen van tonnen tranen door de in een bad vol sombere gedachten badende ik-figuur uit deze novelle. De tweeëntwintigjarige Mary Shelley snijdt en slaat, zeker vanaf ongeveer driekwart boek, de lezer voortdurend in de armen en om de oren. Autobiografisch, deze tweehonderd jaar oude amoureuze vader-dochterdingetjes door de blik van de jonge Mathilda? Geen idee. In ieder geval is de zelfgekozen eenzaamheid van deze Mathilda van een gans andere orde dan die van pakweg Amy Winehouse . De hoop ooit voor iemand nog genegenheid te kunnen voelen, was bij de betreurde Londense zangeres-met-ook-vaderdingetjes in de mee...

"Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles."

"Eén ding weet ik wel," zei Franny. "Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles. Die lui waar jij het over hebt laten geen enkel mooi ding achter. Het enige dat de iets beteren misschien doen is min of meer binnen in je hoofd kruipen en daar iets achterlaten, maar enkel en alleen omdat ze dat doen, enkel en alleen omdat ze weten hoe ze iets moeten achterlaten hoeft dat nog geen gedicht te zijn. Het kan best zo zijn dat het niet meer is dan een of ander hoogst intrigerend grammaticaal uitwerpsel - excuseer mijn woordkeus."  Net zoals bij de Vlaamse schrijver Paul Brondeel is bij deze Franny die 'r' er eigenlijk te veel aan. Om nog maar te zwijgen over wat Nabokov, die beginregels van zijn 'Lolita' indachtig, tong- en keelklankgewijs met die dubbele 'o' uit Zooey zou aanvangen. Feit is dat deze J.D. Salinger vandaag precies vijftien jaa...