14 april 1930, zelfdoding als gevolg van complete desillusie en onophoudelijke paranoia. Vandaag herdenken we een van de meest muzikale, flamboyante en complexe verschijningen onder die eerste Russische (revolutionaire) dichtersgang: Vladimir Majakovski. Nochtans even experimenteel als de andere futuristen uit die dagen was hij de enige dichter die door de communistische machthebbers wel werd geaccepteerd. Het hielp natuurlijk dat de vernietiging van de literatuur van het verleden voor Vladimir, uiterst rechts op de foto, in die eerste sovjetdagen gelijk stond aan het omverwerpen van het tsaristische bewind. Terwijl collega Sergej Prokofjev in Parijs en over de Atlantiek regelmatig op zoek ging naar wat regime-afleiding, dreven Majakovski's steeds weifelende houding en politieke besluiteloosheid schrijfkameraad Boris Pasternak tot waanzin. In de tweede helft van de twintiger jaren kwam het tot een breuk tussen die twee. Een verlies dat Pasternak alvast inspireerde tot een prachtig genuanceerd profiel van dat typische Majakovski in zijn 'Vrijgeleide' uit 1929: "Meer dan andere mensen gaf hij zich geheel en al in zijn verschijning.(…) Hij ging op zijn stoel zitten als op het zadel van een motorfiets, boog zich voorover, sneed zijn Wiener schnitzel die hij snel verorberde, speelde kaart waarbij hij zonder met zijn hoofd te draaien links en rechts opzij keek, flaneerde plechtstatig over de Koeznetski, intoneerde met doffe, nasale klanken, als fragmenten van een liturgie, bijzonder diepzinnige regels van zichzelf en van anderen, trok gezichten,(…) Maar onder zijn geveinsde wilskracht verborg zich een fenomenale, angstig-bezorgde wankelmoedigheid die tot een ongemotiveerde somberheid neigde. Even misleidend was ook het mechanisme van zijn gele blouse. Door die blouse bevocht hij helemaal niet de burgermanscolbertjes maar wel dat zwarte fluweel van talent in zichzelf,(…)" Gelukkig kwamen ook al deze verschillende Majakovski's in 's mans poëzie terecht, en dan zeker in zijn gedichten van voor 1917, zijn prerevolutionaire werken. Lyrische schrijver én declamatorische held, uitdagende gek én berustende minnaar, zoals in die begintonen van dat lange gedicht 'Een wolk in broek' (1915) waarvan Vladimir Majakovski zich later herinnerde: "Bijna niemand kocht het, want de poëzieklanten in die dagen waren voor het grootste deel goed opgevoede, nette dames, en die konden het vanwege de titel niet kopen."
Dankzij het fenomenale vertaalwerk van de reeds lang betreurde Marko Fondse zijn Majakovski's gedichten gelukkig in het Nederlands verkrijgbaar. Ga vandaag dus nog in een volledig met studenten gevuld auditorium zitten, zet de beamer op en tik daarna via zo’n online videokanaal deze dichtersnaam in. Geniet vervolgens met z'n allen van die koortsachtige stentorstem, vocalen ook die het beste tot hun recht komen voor een groot publiek, en steek ten slotte, op het einde van Majakovski's voordracht, bij wijze van corsage dan, net als wijlen de imposante dichter, een pollepel in het knoopsgat van je buurman. En daarna gewoon, dat mag staccato, fijn, in licht beledigende toon ook, alle aanwezige studentenstemmen aanmanen tot een: "Zum Wohl, lieber Vlad, zum Wohl!"
Verzamelde gedichten / Vladimir Majakovski (auteur), Marko Fondse (vertaler). - Amsterdam : Van Oorschot, 2018. - 451 p.
Reacties