"Niets is verbluffender dan de eenvoudige waarheid, niets is exotischer dan onze omgeving, niets is fantasievoller dan de feiten. En er bestaat niets sensationelers dan de tijd waarin we leven!"
Vandaag is 31 maart 2023, vandaag is 75 jaar dood van 'vliegende reporter' en anarchiserende stalinist Egon Erwin Kisch. Living legend in de voormalige DDR, want: systeembevestigend. Getuigen beweren dat waar Kisch was, een koffiehuis was en Wenen-Praag-Berlijn-Parijs-Wenen-Praag-Berlijn-Parijs-… de vaste reiscoördinaten gedurende zijn interbellum. Bertolt Brecht draaide vriend Kisch ooit lacherig in het gezicht dat iemand met één vijfde van zijn talent zich zomaar een Nobelprijs bij elkaar kan knoeien. Denk ook 1927 en dat 'Vlucht zonder einde' van (speel)schrijfbroeder Joseph Roth.
Toen Egon Erwin Kisch samen met vertaler Nico Rost in 1934 vanuit het Belgische Geel verslag uitbracht van de thuisverpleging van psychiatrische patiënten aldaar, ging dat door zijn fantasievolle feitenidioom toen als volgt: "Van de arts vernamen we dat bijna uitsluitend rijke patiënten met grootheidswaanzin in Geel blijven. De armere zieken, met wier waanvoorstellingen de huisgenoten niet altijd rekening kunnen houden, worden onrustig en moeten naar gesloten inrichtingen worden overgebracht, waar natuurlijk al evenmin iemand rekening houdt met hun waanideeën.
In de krankzinnigengestichten komt grootheidswaanzin des te meer voor. De arts beschikte over een statistiek van het aantal God-de-vaders hij al had behandeld, en het aantal Moeder-Godsen, en het aantal Napoleons, en het aantal...
We vroegen hem of niemand van zijn zieken dacht dat hij Hitler was.
'Nog niet. Maar een Göring heb ik al gehad, een moeilijk geval.'
'Was het een Duitser?'
'Ja, Göring zelf.'"
Kisch’ plotse hartaanvaldood in de lente van 1948, pas terug in zijn communistische thuisstad Praag na een zesjarig verblijf in Mexico, leverde hem nog net een staatsbegrafenis op. Vriend Otto Katz moest het met een opknoping na een stalinistisch showproces boordevol geconstrueerde beschuldigingen vier jaar later helaas met heel wat minder officiële honneurs stellen.
Vandaag is 31 maart 2023, vandaag is 75 jaar dood van 'vliegende reporter' en anarchiserende stalinist Egon Erwin Kisch. Deze lezenswaardige bundel bijdragen (EPO, 2001) een voortreffelijke opstap naar nog meer van deze schrijver. Maar eerst, zeker vandaag: "Zum Wohl, lieber Egon, zum Wohl!"
Der rasende Reporter / Egon Erwin Kisch (auteur), Hilde Keteleer (vertaler). - Berchem : EPO, 2001. - 51 p.
Reacties