Arsène Droogakkers offreert, elektriseert en alarmeert...

De Tsjechische schrijver Michal Viewegh (1962), wiens huwelijk goed was voor een plek in de landelijke tabloids, is zo’n auteur waarmee de verzamelde Tsjechische literaire kritiek zich geen raad weet. Hoewel de meeste van zijn boeken onder meer door geraffineerde marketingcampagnes een patent hebben op het merk ‘bestseller’ (en daarom snel de weg vinden naar de schrijftafels van buitenlandse vertalers), is er met het werk van Viewegh nog iets anders aan de hand. In de meeste van zijn toegankelijk geschreven boeken heeft de man het immers met sympathie over de grote, zwijgende massa die zich tijdens de ‘normalisering’, kort voor en na de Tsjechoslowaakse Fluwelen Revolutie van 1989, weinig afzette tegen het totalitaire regime. Hierdoor wordt Viewegh door critici steevast omschreven als iemand die "een weinig vrolijke tijd met een vrolijke blik beschouwt." In de wetenschap dat de maatschappelijke gebeurtenissen in het Tsjechoslowakije van de jaren tachtig, naast veertig jaar ...

Zo ging dat in 1949 vol goede bedoelingen bij de Leuvense professor Janssen. Vervolgens werd Stichting Lezen uit de grond gestampt en Janssens waarschuwing tot vervelens toe hét adagium om mensen achter een boek te krijgen. Nee, geef mij dan maar het voornemen van de professor. Met zijn onverbloemde spelregels weet een mens zich nagenoeg zeker voor te stellen wat dat zogeheten 'leven in een andere werkelijkheid' precies te betekenen heeft. Kan niet! Toch? Professor Janssen maakt onze 'leesstaat' in zijn geschrift ondubbelzinnig overschouwbaar. Aan de hand van een eenvoudige, beredeneerde classificatie schakelt deze Brabantse geleerde Russische romans gelijk met werelden waarin God, boosheid, deugd en duivels strijden om de mensenziel. Terwijl de Fransen worden geprezen om hun vurig maar gerationaliseerd, oratorisch vermogen staan Noorse bedachte verhalen dan weer boordevol wild natuurschoon en stoere avontuurlijkheid. Dankzij Janssens voorbereidende studiewerk lig...

"Er is iets dat sterker is dan liefde, en dat is de herinnering aan wat is gebeurd," vertolkt een van Roberts vrienden op de vraag of hij zichzelf ooit in staat acht een Servische vrouw lief te hebben. Meteen is ook de hoofdtoon van Zeezwijgen (2011) aangegeven, de tweede roman van de Duits-Kroatische Nicol Ljubic. In deze geschiedenis onderzoekt de schrijver op omzichtige wijze waartoe de liefde tussen twee jonge mensen in de nasleep van de bloedige Joegoslaviëoorlog in staat is. Robert, een geschiedkundige met Kroatische roots die zijn dagen slijt met het schrijven van een proefschrift, weet op een avond aan de klauwen van 'King Lear' te ontsnappen. Op die manier belandt hij in de armen van de aan de theatervestiaire dienstdoende, zwijgzame Ana. Opgegroeid in het Servische dorpje Visegrad is zij, kort voor hun ontmoeting, met een studiebeurs in de Duitse hoofdstad beland. Hoewel Robert in eerste instantie Ana's geslotenheid over haar verleden betreurt en ...