Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Posts uit juli, 2022 tonen

"Simon Vinkenoog sliep bij zijn moeder in bed zodat ze elkaar warm konden houden. Freud, Oedipus? Nee, de honger en de angst hadden heel scherpe tanden gekregen."

Jaarwissel '44-'45. Een laconieke Schierbeek-biograaf Graa Boomsma over de oorlogshongerjaren van Vijftiger Simon Vinkenoog in de laatste 'De Parelduiker': "Een zeer strenge Hongerwinter stond voor de deur. In drie woorden samengevat: kou, honger en angst. Vinkenoog ging niet meer naar school maar moest de straat op om brandstof te verzamelen voor de noodkachel: rooftochten gericht op houtschotten voor winkelramen, brugleuninkjes in het Sarphatipark of geteerde houten blokken tussen de tramrails op de Ceintuurbaan. Hij stond in de rij voor miezerige voedselrantsoenen en sliep bij zijn moeder in bed zodat ze elkaar warm konden houden. Freud, Oedipus? Nee, de honger en de angst hadden heel scherpe tanden gekregen."  Vandaag is 18 juli 2022. Vandaag is de Amsterdamse dichter Simon Vinkenoog precies vierennegentig, ware het niet van die consequenties van dat been in die verduivelde zomer van 2009. In zijn debuutbundel 'Wondkoorts' (1950) - what's in a...

Neel Doff: g-e-l-e-e-f-d naturalisme, geen naturalisme op basis van intuïtie, zoals dat van Zola.

Vandaag is 14 juli 2022. Vandaag is Neel Doff precies tachtig jaar uitgespeeld. Monique van de Ven moest het weten. Neel Doff dus, bijna even lang van ons verscheiden als haar geleefde tijd. Bij leven vertaalde deze bijzondere dame niet alleen Multatuli en Couperus maar ook Timmermans en mocht ze zelfs fixer/schrijver Jan Greshoff ten allen tijde lastigvallen voor die noodzakelijke opleving van haar geschriften in ons taalgebied. Over Doffs armoedige jeugd staan bladzijden vol en over haar in koper gegoten testament als treurende Themis aan de laatste rustplaats van de Gentse advocaat Hippolytus Metdepenningen het laatste woord niet gezegd. Neel Doff dus, die pas op haar eenenvijftigste kwam aanzetten met een resem autobiografische verhalen, om de ketenen van haar miserabel verleden van zich af te kunnen werpen, lijnen gesopt in een soort van naïeve tienertaal. Die Keetjes-boeken van haar: authentiek roerend. G-e-l-e-e-f-d naturalisme, volgens kenners én de schrijfster in kwestie, ge...

12 juli 1892 ís Bruno Schulz. Schrijver van een klein, bijzonder oeuvre, schrijver van wie veel verloren is gegaan...

Slechts een 't' en een voornaam verwijderd van de Australiër die vandaag tweede werd in de Ronde van Frankrijk-rit. Nicholas Schultz, rijmt op Bruno. En kijk: 12 juli 1892 ís Bruno Schulz . Schrijver van een klein, bijzonder oeuvre, schrijver van wie veel verloren is gegaan, zoals brieven van en aan Mann, zakken vol kattebelletjes aan tientallen vrouwen (remember Debora Vogel, remember Egga van Haardt,...), gele briefkaarten aan schrijfmakkers Gombrowicz en Witkiewicz en helaas ook een half mensenleven in het getto van Drohobycz, Galicië, 1942.  Beginnen en eindigen doet dit bericht op de fiets, zoals ongeveer halverwege het verhaal 'De komeet' (1937) waarvan ook deze keer de Nederlandse vertaling van vaste Schulz-vertaler Gerard Rasch: "De laatste slagbomen gingen op en onze wielrijders reden het heelal in, bleven in roerloze vlucht steigerend op hun vélocipèdes in de planetaire leegte hangen die steeds weer nieuwe constellaties ontsloot. Langs dit doodlopende spo...

Asynchrone, vernederende homo-erotiek, uitgetikt over tien korte hoofdstukjes, deze geschoren mens...

Der rasierte Mensch? Iedereen! Behalve dan de Kop van de Strijdlust, die Simon Geschke, vandaag, in die laatste Tourkilometers.   Asynchrone, vernederende homo-erotiek, uitgetikt over tien korte hoofdstukjes, deze geschoren mens. Beeldend! Op de achterflap: "De zinnen zijn als halskettingen: ze rinkelen en waar ze beginnen hoor je ze ook eindigen."  De futurist Majakovski noemde deze Anatoli spottend Mariënschoffie. Vertaler/columnist Karel van het Reve roemde 's mans muziekvoorkeuren en zijn autobiografische geschriften. Dankzij Mariëngof-spotter en -vertaler Robbert-Jan Henkes sinds afgelopen week ook ge-Privé-domeind, deze Anatoli.  - Wat was hij mooi, Misjka.  - Waarom was? Waarom zeg je 'was', Pif-Paf?  - De bolsjewieken zullen hem, denk ik, wel hebben doodgeschoten. Ze schieten alle leuke jongens dood. Pif-Paf verfrommelt boos haar roebelbiljet.  - Maar misschien is hij zo wel beter af, onder de grond. De adelaars zijn uitgeadelaard. En ze trekt haar ...

De twaalf vrouwen van Guus Kuijer...

Mevrouw Van Amersfoort, moeder, zus Margot, de tantes Pie, Magda en Bea, liefje Eliza, vier oude dames en Annie M.G. Schmidt. Deze twaalf vrouwen, een koffergrammofoon en de negenjarige Thomas spelen samen de zinderende finale van 'Het boek van alle dingen'. Met daar dan midden in een godvruchtige vaderfiguur die, telkens zijn hypocrisie te nijpend wordt, plots veel te doen heeft voor kantoor. Een intrieste, eenzame figuur dus, in deze overigens strak afgemeten, heerlijke Guus Kuijer : "Vader was bang voor vrolijkheid. Hij was vooral bang voor spot. Hij was bang dat iemand zou zeggen dat de mens van de aap afstamt. Of dat de aarde veel ouder is dan vierduizend jaar. Of dat er iemand zou vragen hoe Noach aan zijn ijsberen was gekomen. Of dat er iemand zou vloeken. Vader was als de dood." Snel naar de boekhandel dus voor deze twee welbestede uren in de armen van de Heer Jezus anno 1951.