"Der Kluge gibt so lange nach, bis er der Dumme ist," zo luidt het officieuze opschrift op Kempowski's grafsteen.
29 april 1929 is Walter Kempowski , de ten noordwesten van de Rijn amper vertaalde lagere schoolonderwijzer, zoon ook van een Noord-Duitse reder en officieel Duitslands volkschroniqueur nummer een. Altijd laconiek in die typische collagestijl van hem. Denk bij Kempowski gerust aan Rudolf Lorenzen maar dan met een aantal pagina's in het vijftigvoud, sommigen menen zelfs hier en daar wat van Arno Schmidt te ontwaren. "Der Kluge gibt so lange nach, bis er der Dumme ist," zo luidt het officieuze opschrift op zijn grafsteen. Nog meer Walter in die zoon van de Alles umsonst-Von Globigs uit 2006, die twaalfjarige Peter, genre mal hoofd, blond gekruld haar. Stil als zijn moeder en ernstig als zijn vader. Walter Kempowski is ook dat motto van dat het allemaal niet zo gemakkelijk is en dat niets uit niets voorkomt, zeker in Oost-Pruisen, Mitkau, landgoed Georgenhof, januari 1945 met die dagelijkse slierten vluchtelingenstromen aan de voorpoort aldaar: "Vladimir, een bedachtzam...