Arsène Droogakkers offreert, elektriseert en alarmeert...

Vierenegentig zou hij vandaag geworden zijn, Remco Campert , koele lyricus van de naoorlogse jaren, boosaardige typeerder ook van een bepaalde soort van toentertijds jong zijn. Amper tweeëntwintig en reeds uitermate bedreven in het jongleren met geluk en desillusie, zoals in het verhaal 'Een nacht en een morgen' uit 1951: "Verleden jaar om deze tijd was ik in Parijs. Ik dook na een saaie, vermoeiende reis de metro in en het eerste wat ik zag was 'Mort aux Juifs', met rood potlood geschreven op de vuile badkamertegels van de metro. De volgende weken zag ik het overal en wat mij opviel was, dat nergens een poging gedaan was de woorden weg te vegen of zelfs maar door te strepen. Frankrijk moest wel op zijn laatste benen lopen. Dood aan Erik, dacht ik, maar het maakte geen indruk op me. Ik voelde er niets bij, negatief noch positief. Waarom dood? Hij draagt een bril, net als ik, had kaken blauw van het scheren, een vrouw en snel werkende hersens.(...) Waarom niet, van ...

"Mijn leven was onloochenbaar leeg en nutteloos, maar zeg nooit tegen de lelie die door regen en wind is geveld: richt je op en bloei als vanouds. Mijn hart bloedde uit een dodelijke wond, maar op een andere manier kon ik niet leven." Gevoelens van gemis, afwijzing en ontgoocheling: stuk voor stuk gaan ze in de Shelley-blender 'Mathilda' geheten. Dat, en het verplengen van tonnen tranen door de in een bad vol sombere gedachten badende ik-figuur uit deze novelle. De tweeëntwintigjarige Mary Shelley snijdt en slaat, zeker vanaf ongeveer driekwart boek, de lezer voortdurend in de armen en om de oren. Autobiografisch, deze tweehonderd jaar oude amoureuze vader-dochterdingetjes door de blik van de jonge Mathilda? Geen idee. In ieder geval is de zelfgekozen eenzaamheid van deze Mathilda van een gans andere orde dan die van pakweg Amy Winehouse . De hoop ooit voor iemand nog genegenheid te kunnen voelen, was bij de betreurde Londense zangeres-met-ook-vaderdingetjes in de mee...

"Tot de eigenaardigheden van Grace behoorde ook dat zij Ernest in zijn eerste kleuterjaren, te zamen met zijn anderhalf jaar oudere zusje Marcelline, als meisjestweeling aankleedde en een tijdlang probeerde beide kinderen dienovereenkomstig op te voeden. Deze idee-fixe wekte grote ergernis bij vader Ed en leidde, een fase later, tot gevoelens van uiterste walging bij Ernest. Het kan ertoe hebben bijgedragen dat de opgroeiende zoon zich van de weeromstuit vaak overdreven martiaal ging voordoen en dat Ernest in zijn verdere leven in dezelfde lijn bepaalde merkwaardigheden is blijven vertonen."  Kleine psychoanalytische duidingen in van die stevig doorlezen overzichtswerken rond reilen en zeilen van 's werelds meest voorname schrijvers, ik houd daar dus van. In bovenstaand geval is de Amerikaanse uk Ernest Hemingway , geboren op 21 juli 1899, aan de beurt. In 1991 nog voldoende reden voor de Nederlandse academicus dr. A.M.F. Smulders om eens stevig in schrijvers kindheid te ...

"Zijn gezicht was bleek en zelfs zomers scheen die bleekheid door het bruin heen. Hij zat moeilijk stil, was nerveus in zijn bewegingen, wilde altijd opbreken. Hij kleedde zich goed, een beetje sportief en joyeus, met het enigszins onverschillige gemak van iemand die altijd over behoorlijke kleren heeft beschikt."  (...)  "Uit zijn gedichten kan men opmaken hoe verdrietig en wanhopig hij dikwijls was. Toch had hij plezier in het leven en het liefst had hij het als een feest opgevat, een feest met veel vrienden, maskerades, wandelingen, reizen, maar ook met dagen van luiheid en studie, in bed doorgebracht, met alle soorten muziek, met een menigte fijne gevoelens, met gefantaseer dat tot geen maatschappelijke activiteit leidt. Hij was briljant, met een brille om zichzelfs wil, zonder ambities, behalve die van het ogenblik."  (...)  "Hij leek op een Amerikaanse student, maar met de nerveuze gevoeligheid van het oude Europa bij de hand."  Criticus, dichter, ve...

Vandaag is 15 juli 1904, vandaag is Anton Tsjechov. Van deze kolos uit het westen van Rusland zijn de adembenemende, kunstzinnige Olga Ivanovna en haar kortverhalenminnaar: de tekenleraar en landschapschilder Rjabovski. De man ook met wie Olga op een julinacht in 1895 aan dek van een Wolgastomer naar het water staat te turen: "Naast haar stond Rjabovski te orakelen dat de zwarte schaduwen op het water geen schaduwen waren maar dromen en dat je bij de aanblik van dat betoverende water met zijn fantastische spiegelingen, van die peilloze hemel en melancholieke, mijmerende oevers die gewag maken van de ijdelheid van ons leven en van het bestaan van een hoger iets, van iets eeuwigs en gelukzaligs, het bewustzijn zou willen verliezen, tot een herinnering zou willen worden. Het verleden was banaal en oninteressant, de toekomst nietszeggend en ook deze wonderbaarlijke nacht, eenmalig, in het leven, zou weldra voorbij zijn en in de eeuwigheid verglijden - waarom dit leven dan?"  Vand...

"Het unieke verbaast me / Het dubbele lijkt op me / Het drievoud sust me"  Alsof een zelfdoding zomaar zou kunnen stokken. En toch, van de betreurde Franse conceptuele kunstenaar Édouard Levé is er dit memorabele papieren ding. Een fictief aandenken dat vanaf ongeveer halverwege meer en meer de anekdotische toer opgaat en daarom, nou ja, ik schrijf het niet graag, ook behoorlijk gaat tegenstaan. Maar wat te denken dan van Levé's op ons lichaam uit te proberen special effects, door bijvoorbeeld met onze ogen dicht wat vaker wakker te gaan liggen? Of zijn gedachte dat het geluk dat ons op sommige momenten overkomt een gunst is, dat we kunnen begrijpen waar het vandaan komt maar dat we niet in staat zijn het te reproduceren. Herkenbaar. Toch?  Voorts laat de schrijver ons ook deze geweldige zin, bij wijze van alternatief bedacht in memoriam, na: "Op een cassetterecorder verzamelde je telefoonberichten die mensen per ongeluk op je antwoordapparaat hadden achtergelaten. ...

Heden bereikt me de droeve tijding van het weggaan van Milan Kundera. Oké, De Duitsers hebben Fernweh, en ja, bij Nabokov is er die eerste regel uit Lolita. Maar Kundera, mensen, geen hond die wist dat de man nog leefde, en janken, natuurlijk, want lítost. Uit zijn 'Het boek van de lach en de vergetelheid' (Agathon/Ambo, 1981) is er dit: "Lítost is een Tsjechisch woord dat onvertaalbaar is in andere talen. Het staat voor een gevoel, zo immens als een wijd opengetrokken harmonika, een gevoel dat een synthese is van vele andere gevoelens: verdriet, medelijden, zelfverwijt en hunkering. De eerste lettergreep van dit woord, beklemtoond en lang uitgesproken, klinkt als het gejank van een in de steek gelaten hond."  Janken dus, want Milan Kundera is sinds gisteren niet meer. Gezegend vierennegentig, het leven voor een keer ook duidelijk elders.