Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Posts uit februari, 2009 tonen

Heimwee: een anatomie van het verlangen naar elders.

Voor slechts 10 euro belandt deze mooie anthologie , liefst gelezen of op zijn minst doorgebladerd, op één of andere plank in je boekenkast. Heimwee, Fernweh, tijdziek, verlangen naar hetgeen als bestemming gedacht wordt, spleen, vluchten naar voren, denken naar achteren, afgesneden zijn van de terugweg, ontheemd-zijn, de weg weten in een huis dat niet meer bestaat, een zoeken naar dat wat weliswaar niet bemind werd, maar toch vertrouwd was, een identificatie met het niet-heelzijn,... Volgens de samenstellers van deze bundel, Michèle Baudet en Renée Steenbergen , bestaan er twee soorten heimwee: kattenheimwee en hondenheimwee. Katten verlangen terug naar een plek, honden willen terug naar hun baas, naar mensen. Maar er bestaat ook zoiets als dingenheimwee waarin voorwerpen een verloren wereld aanwezig stellen en ons een houvast geven bij het ervaren wie we zijn. Het is hun tastbaarheid die ons zekerheid geeft. Deze bloemlezing wandelt door al deze vormen van heimwee. Wat hebben schri...

Hoezo Gerrit Krol géén aforist?

Over de mogelijkheid. Mogelijk is alles wat buiten onze kennis ligt, want terwijl onze kennis kan onderscheiden tussen wat waar en onwaar is, is wat mogelijk is noch het een noch het ander. Mogelijk is bijvoorbeeld alles wat niet genoemd wordt, want zolang het niet genoemd wordt kan het niet worden onderscheiden. Mogelijk is in het algemeen datgene waarvan we niet weten of het gebeurt of niet. Maar ook wat er gebeurt is, aangezien het gebeurt, zeker mogelijk. Douwe Draaisma , bijzonder hoogleraar geschiedenis van de psychologie en als onderzoeker verbonden aan het Archief- en Documentatiecentrum Nederlandse Psychologie , verzorgt het voorwoord bij Krolwijzer . Een handig in zakformaat gegoten rood bijbeltje boordevol 'aforismen' uit de pen van de als wiskundige opgeleide Nederlandse schrijver en dichter Gerrit Krol . Nou ja, 'aforismen' is, volgens diezelfde Douwe Draaisma, misschien niet de juist gekozen term. Getuige daarvan dit stukje uit zijn inleiding bij dit bunde...

Emmanuel de Bom en Clara Gaesch: een tragische liefdesgeschiedenis.

"Daarna de kennismaking met de jongeman. Zij was reeds lang ontnuchterd, niet meer vatbaar voor jongemeisjes-begoochelingen. Maar de passies waren in haar niet uitgedoofd en hij had alle hoop in haar opnieuw doen opvlammen. O nog eens geheel lief te hebben, zich geheel en al te geven, aan een man die sterk genoeg zou wezen haar op te heffen, te koesteren en te doen herbloeien - een nieuw leven! Maar 't mocht niet zijn. Dat eerste gevoel was weg en kwam nooit meer terug; 't was haar of zij thans schier meer voelde als een moeder dan als een minnares, en in haar hartstocht mengde zich een zeker verwonderd medelijden om dat onbesuisd zich opofferende jonge leven. Zij had beproefd tot hem op te zien als tot een meerdere, maar het kon niet; hij was voor haar altijd min of meer een niet geheel ontnuchterde jongen, die maar scheen te handelen in een onbewuste vlaag, als moest het spoedig eindigen. Toch was hij haar lief, en, had hij slechts gewild, de tijd had hen wellicht nauwe...

De veralgemening van de ziekte van Alzheimer: dat is de toekomst!

De klas literaire avant-garde staat boordevol schoolbanken: futurisme, expressionisme, dadaïsme en surrealisme. En op die schoolbanken hangen een hoop leerlingen: Paul van Ostaijen, Clément Pansaers, Paul Joostens, Paul Neuhuys, E.L.T. Mesens, Jan de Roek, Hugues C. Pernath, Paul de Vree, Jef Verheyen, Albert Szukalski, Patrick Conrad, Nic van Bruggen, Gaston Burssens, Maurice Gilliams,... Sommige scholieren hebben deze klas al dikwijls moeten overdoen. Van andere leerlingen leert de klasmeester steeds weer de namen te memoriseren. Tot groot jolijt van de zittenblijvers, waarvan het merendeel al meer dan honderd jaar uit de klasramen zit te koekeloeren. En de onderwijzer? Die staart, boven zijn leesbrilletje uit piepend, naar alle namen op zijn aanwezigheidslijst. En hij ziet dat het goed is. Want om een veldslag te winnen, is de achterhoede, althans volgens meester Jespers, immers van kapitaal belang. "Denk maar aan de slag bij Waterloo. Ik ben er zeker van dat de belangrijkste...

Professor Jef Vuchelen inspireert huiscartoonist van De Standaard.

Economieprofessor Jef Vuchelen over de huidige economische crisis in het weekblad Knack : "Het is een pijnlijk ontwaken, maar het is goed dat iedereen eraan herinnerd wordt dat het niet altijd rozengeur kan zijn en dat rozen ook doornen hebben - doornen die dieper kunnen prikken dan je ooit voor mogelijk hield." Cartoonist Zaza tekende deze gedachte prompt in één klein vier-kantje van het cartoon.

Tindemans aan de haal met het nawoord van Yourcenar!

In het zelfgeschreven nawoord bij 'Het hermetisch zwart' gaat mevrouw Yourcenar als volgt tekeer: "In de ongeveer zestig jaren waarbinnen de geschiedenis van Zeno zich afspeelt heeft zich een zeker aantal gebeurtenissen voltrokken waarvan we nog steeds de invloed ondervinden: de splitsing van wat tegen 1510 over was van de oude christenheid der Middeleeuwen in twee theologisch en politiek vijandige partijen; het mislukken van de hervorming die tot protestantisme verviel en de liquidatie van wat men zijn linkervleugel zou kunnen noemen; het daaraan evenwijdig lopende echec van het katholicisme dat vier eeuwen lang gevangen bleef in het ijzeren keurslijf van de Contra-Reformatie; de grote ontdekkingsreizen, meer en meer overgaand in een stelselmatige exploitatie van de wereld; de sprong voorwaarts van de kapitalistische economie, samenhangend met het begin van het tijdperk der monarchieën. Die feiten, te veelomvattend om door de tijdgenoten geheel te worden overzien, hebbe...

De voorbije week: gelezen en gehoord (6).

* "Provoost probeert met In de zon kijken de sprong naar de volwassen literatuur te maken maar valt daarbij tussen wal en schip. Ze wil namelijk laten zien hoe een meisje van nog geen tien jaar oud op de plotse dood van haar vader reageert en kruipt als volwasssen vertelster in haar huid. Resultaat: noch jeugd-, noch volwassenenliteratuur maar wel een kunstmatig ik-verhaal van een ouwelijk meisje dat met de blik van Provoost zelf in zogenaamd poëtisch proza naar de wereld van de volwassenen kijkt. Dat levert volzinnen op die geen enkel kind in de mond neemt, tenzij dus papieren Chloë: 'Ik heb niet de minste hoop voor deze dag, hij zal zijn zoals de andere, droog en leeg als een watertank.' Dat oreert over 'het gevoel van verlies van gevoel.' Ook als ze tipsy is na het drinken van citroenjenever en eindelijk kinderlijk onbezonnen uit de hoek dreigt te komen, blijft ze tegen de dwergpapegaaien keurig Algemeen Nederlands spreken: 'Hebben jullie trek in een stukje...

Es war damals in der Lange Munt in Nevele...

Op 20 september 1859 werd in de Oost-Vlaamse republiek Nevele ene Cyrillus Gustave Emile Buysse geboren. Ongeveer twee maanden later, op 22 november 1859 om precies te zijn, kreeg de zonderling Charles Robert Darwin, aan de andere kant van het Kanaal op anderhalve meter van het raam van zijn huis geposteerd en gezeten in zijn dieprood gekleurde sofa en als gevolg van de achterklap onder zijn huishoudsters tijdens de theepauze, gehoor van de geboorte van deze allerschoonste Nevelaar. Prompt, na jaren van eindeloze twijfel met een uit zijn zetel barstend zittend gat als gevolg, kon de verschijning van het weinig baanbrekende en door natuurwetenschappers tot op de dag van vandaag fel bekritiseerde pulp-pamflet 'On the Origin of Species' niet snel genoeg geschieden. Charles belde terstond naar zijn uitgever en weinige dagen later waren de eerste duizend exemplaren van dit schotschrift jegens de mensheid al snel uitverkocht. De pasgeboren Cyriel trok zich daar voorlopig, en ook ee...

Pablo Picasso kende zijn pappenheimers maar al te goed...

Terwijl het Nederlandse Hoogerheide gisteren nog dienst deed als decor voor de grote Niels Albert-show ten voordele van het WK veldrijden, deed het Grand Palais in Parijs net hetzelfde met Pablo Picasso in de hoofdrol en zijn pappenheimers als figuranten. En dat deze geniale Spanjaard zijn figuranten wel degelijk kende, daar kon je je nog tot vandaag van vergewissen in de tentoonstelling met als welluidende titel 'Picasso et les maîtres' . Voor een bezoekje aan de duurste Franse expo aller tijden, met een kostenplaatje van 4,3 miljoen euro en een geschat bezoekersaantal van 10.000 zielen per dag, ben je nu immers te laat. Het was een eenvoudig concept dat aan de basis lag van deze tentoonstelling: de fascinatie van de Spaanse kunstenaar Pablo Picasso (1881-1973) voor de oude meesters. Goya, Rembrandt, El Greco, Velázquez, Delacroix, Poussin, Renoir, Puvis de Chavannes, Henri 'Le Douanier' Rousseau, Zurbaran,... allemaal inspireerden ze Picasso. Deze bekende 'Malagu...