Arsène Droogakkers offreert, elektriseert en alarmeert...

Van de vandaag jarige Russische schrijver Maksim Gorki (1868-1936) spreekt vooral zijn rol als beschermer van de Russische cultuur en als bemiddelaar tussen volk en bolsjewieken vlak na de oktoberrevolutie nog steeds boekdelen. Toen Isaak Bábel in de nadagen van de burgeroorlog, nadat al zijn verhalen geweigerd waren, helemaal platzak door de straten van Petrograd liep, verzuchtte hij: "En dus bleef er maar één ding over: naar Gorki gaan."  Verder doe je dezer dagen ook best je voordeel met het lyrische natuurproza waarmee deze indrukwekkende Rus grote stukken van zijn onbevangen literaire autobiografie, waarvan deze 'Onder de mensen' (1914) het middelste deel is, wist te kruiden: "De vogels zijn wakker. De zwarte mezen laten zich als grauwe donsbolletjes van de ene tak op de andere vallen, de vlammend rode kruisbekken verpulveren met hun kromme snavels de kegels in de toppen van de dennen, aan de punt van een dennetak balanceert, zijn lange staartveren opgewipt...

Toen eind jaren 20, dankzij onder meer de publicatie van het eerste deel van de kritische uitgave van 's mans verzamelde werken, een zoveelste Novalis-hausse haar intrede deed in Duitsland, verzuchtte cultuurfilosoof en kenner van de Duitse romantiek Walter Benjamin (1892-1940) laconiek: "Je kunt niet goed meer dromen van de blauwe bloem. Wie tegenwoordig als Heinrich von Ofterdingen wakker wordt, moet zich verslapen hebben." Ook de Schotse wiskundige Thomas Carlyle (1795-1881) moest na consumptie van Novalis' in 1802 postuum verschenen enige en onaffe roman 'Heinrich von Ofterdingen' toegeven het allemaal niet te snappen. Toch waren het net Carlyles lange citaten en lovende woorden voor Novalis als Duitse mysticus die mee aan de basis stonden van de reeds in 1842 gedane Engelse vertaling van deze 'Heinrich'. De overzeese versie belandde zelfs tot op de schrijftafel van Edgar Allan Poe (1809-1849) om daarna stelselmatig alle Verenigde Staten in te palm...

Maarten 't Hart noemde hem in een van zijn brieven ooit 'de maat der dingen', wijlen Menno ter Braak omschreef deze verschijning in een boekrecensie vol bewondering als 'een duivelskunstenaar' en Adriaan Roland Holst dichtte vlak na de Tweede Wereldoorlog over de man in kwestie: "Muur van den Geest, waar die van de Chinezen / te kort bij schiet. - O, Tegenpool van Bloem!" Simon Vestdijk , een van de meest veelzijdige schrijvers uit ons taalgebied, ligt vandaag precies een halve eeuw ongelezen en ongevierd onder de groene zoden. Zijn veelverkochte verzetsroman 'Pastorale 1943' (1948) is - o, zeer leesbare menselijke heroïek - nochtans het herlezen méér dan waard en zelfs in deze 'Else Böhler, Duits dienstmeisje' (1935) valt over het algemeen heel wat af te lachen: "Zolang ik met Else Böhler in de schemerige sterrenstraten wandelde, (...) maakte ik haar tot mijn gelijke en sprak Duits met haar als met een filosoof. (...) Wanneer ze me ni...

Tegenwoordig zit hij het liefst van al achteraan het huis, buiten, te moestuinieren, gooit hij, als liefhebber van Noorse heilbot, al eens een vislijntje uit en helpt hij zijn vrouw met de dubbele boekhouding van haar Magdeburgse schoonheidssalon. Op zijn negentiende, in het voorjaar van 1974 dus, goed voor een eerste DDR-titel met de blauwwitten van FC Magdeburg , kort daarna een Europabeker op de nek van AC Milan en ten slotte, putje zomer, een felbevochten zesde WK-plek bij die 'gastgebende wessi's' van de BRD. Honderden wedstrijden in het gestreepte shirt van FCM: meer clubtrouw dan in die anderhalve meter, linksvoetige aanvalslust van de vandaag jarige wervelende vleugelspits Martin Hoffmann valt tegenwoordig onmogelijk te vinden. Der Marti, nu al een levende (voetbal)legende in Gommern, Magdeburg, Sachsen-Anhalt en bij uitbreiding: in de ganse, voormalige DDR. Zum Wohl, lieber Marti, zum Wohl!

Jack Kerouac , de geestelijke vader van de weergaloze trotters Sal Paradise en Dean Moriarty, wordt vandaag precies negenennegentig! Het verhaal van de tientallen papieren rollen waarop hij de hardcore versie van dit autobiografische geschrift neertikte, is genoeg bekend. Minder geweten is dat dit boek, naarmate de pagina's vorderen en de twee hoofdpersonen steeds meer geïsoleerd geraken, bol staat van een soort van weemoed die sowieso gedoemd was samen te vallen met Mexico-Stad: "We reden door moerassen en met grillige tussenpozen liepen er vreemde Mexicanen in rafelige vodden langs de weg met machetes aan het touw om hun middel, sommigen hakten ermee op de struiken in. Ze bleven allemaal staan om ons uitdrukkingsloos aan te staren. Tussen de dichte begroeiing zagen we hier en daar huisjes met een strodak en Afrikaans aandoende bamboe wanden, gewoon rieten hutten. Vreemde jonge meisjes, donker als de maan, keken uit mysterieuze, dichtbegroeide deuropeningen." Onderweg / ...

Bijna een kwarteeuw sleet de Belgische Nobelprijswinnaar Maurice Maeterlinck (1862-1949) aan de zijde van de Franse operazangeres Georgette Leblanc (1869-1942) , over wie literatuurvorsers soms fluisteren dat deze extravagante Parisienne Maeterlincks oeuvre duidelijk van een minder sombere toets voorzag. In werkelijkheid, beweren woke kwatongen, zat Leblanc de arme schrijver, wiens concentratievermogen dat van een zesjarige nauwelijks wist te overtreffen, hele slierten plot voor te kauwen. Hoeveel Maeterlinck, vraag ik me dan af, zouden in deze koninklijke regels van Leblanc te ontwaren zijn: "Einige Menschen haben gelernt, glücklick zu sein, aber wo sind die, welche in ihrem Glücke darauf bedacht waren, ihre Stimme dem stummen Erzengel zu leihen, der ihre Seele erleuchtete? Woher kommt dieses ungerechte Schweigen?"  Dat grote stukken van 's mans unieke oeuvre amper in het Nederlands verkrijgbaar zijn - eigenlijk een goed argument tégen de afschaffing van die avondklok -...

Van Pokémons is geweten dat ze, behalve hun eigen naam dan, geen enkel geluid kunnen produceren. Van de dikke Pfeijffer is geweten dat hij, zelfs voor deze fraaie, plastische verzen van een 'late' Jos de Haes, geen dundrukblaadje op overschot had. Volgens de bloemlezer in kwestie zou er in 's mans poëzie waarschijnlijk te weinig op het spel hebben gestaan. Verder: geen Herzberg en ook geen Reve. Van Elsschot geen enkel spoor, reden: onbekend en ook Gezelle 'gecanceld'. 25 jaar Pokémon, 5 jaar de dikke Pfeijffer, een mens mag al eens zuchten. "Als je met een bepaalde blik naar je boekenkast kijkt, zie je voornamelijk geboekstaafd ongeluk," stelde Marja Pruis onlangs in een stukje voor 'De Groene'. In een andere context, dat wel, al zou je haast gaan geloven dat d'r kasten vol poëziebloemlezingen staan.

Terwijl de zeventiende-eeuwse Duitse jezuïet Athanasius Kircher als een rode draad door zijn carrière liep en hij in 1975 de Algemene Bank Nederland nog voor ruim twintigduizend gulden lichter maakte, schreef Hein Aalders in het januarinummer van 'De Parelduiker' een welverdiend in memoriam voor de eind vorig jaar overleden Nederlandse oplichter-schrijver en Pavese-vertaler Anton Haakman . Chaotisch, licht overspannen, bij leven nooit een vertaalprijs en (daarom) altijd op zijn hoede, zo zal de in 1967 als scenarist afgestudeerde Haakman door vrienden worden herinnerd. Hoog tijd dus om zijn magnum opus 'De onderaardse wereld van Athanasius Kircher' (Meulenhoff, 1991) de komende tijd nog eens van stal te halen: "Een voor een heb ik hen gezien als de ander, wiens rol ik korte tijd heb gespeeld, bewonderd ook, zonder me ermee te vereenzelvigen. Ten slotte ben ik een heel ander iemand dan Pavese, Magris, Praz, ik ben niet zwaarmoedig en nostalgisch als Pavese, ik sta...

"De Haes moet het gevoel hebben gehad dat hij met een gedicht als 'een meisje', dat gekenmerkt wordt door een deformatie van de vorm en een desintegratie van zijn hooggestemde ideeën, niet bij zijn romantisch-classicistische vrienden uit de katholieke hoek kon komen aanzetten." In zijn typerende, onnavolgbare stijl doet de Vlaamse dichter en hoogleraar Erik Spinoy kond van de discoursonvriendelijke cut-copy-paste-lotgevallen van het Jos de Haes-gedicht 'een meisje' dat oorspronkelijk in 1952 in het maart-aprilnummer van het jongerentijdschrift 'De Meridiaan' verscheen. Het volledige verrukkelijk-dat-gij-dit-alles-weet-relaas van dit toenmalige radicale dichtersklimaat van broeierig verdonkeremanen, staat na te lezen in Spinoy's nawoord in deze meer dan lezenswaardige verzamelbundel met nagenoeg alle gedichten van Jos de Haes (1920-1974) . Zelfs de mislukte Amerikaanse Apollo 13-vlucht uit de lente van 1970 moet het beeld van een aanvankelijk helder...