Doorgaan naar hoofdcontent

Posts

Posts uit november, 2009 tonen

Astronoom Johannes Kepler tussen twee wetten door bijzonder ko(s)misch...

Van dezelfde Johannes Kepler die ons precies vierhonderd jaar geleden - hoor ik nu nog iemand Darwin knorren? - in zijn eerste wet vertelde dat onze planeten zich in elliptische banen rond de vandaag dood verklaarde zon bewegen, waarbij diezelfde vuurbal steeds verder rolt in één van de brandpunten van deze ellips, is ook de volgende logisch-relativerende uitspraak - en ja, ik zet ze wegens authentieker ook hier in het Duits - : Wenn es gar so dunkel ist in deinem Leben, sieh doch einmal nach, ob es nicht am Ende daher kommt, dass alle deine Fensterläden zu sind.

Blijft dan liever rustig hangen in den roodpluchen cinemazetel!

LOOK AROUND NOW and choose the nearest exit to your seat. In case of an emergency walk. Do not run to that exit and try to beat your neighbor to the street. With a capacity audience this theatre can be emptied in 3 minutes or less. ... The Management (*) (*) Amerikaanse waarschuwingsboodschap die in de zeventiger jaren aan de Braziliaanse horrorprent 'Esta Noite Encarnarei no teu Cadáver' ('This Night I'll Possess Your Corpse') voorafging. Vrij vertaald: als de film je niet aanstaat, verlaat dan gewoon de zaal en zorg ervoor dat je daarbij het kijkplezier van je buurman of -vrouw niet vergalt.

"Stat rosa pristina nomine, nomina nude tenemus." (*)

De Platoonse allegorie van de grot met een volmaakte ideeënwereld, die altijd en overal bestaat en waarvan onze wereld - de werkelijkheid waarin wij leven - slechts een afspiegeling blijkt te zijn waarnaar wij als vastgebonden, blinde en weinig inventieve runderen onafgebroken blijven staren, wordt in onderstaand gedicht heel zacht aangeraakt. Mooi, toch? Ook het fenomeen van de roos komt in Borges' verzen aan bod. En wie roos denkt, zegt Umberto Eco . En wie Eco zegt, denkt aan de ondraaglijke gedachte al zou er geen orde in het universum zijn. Want dan zou de door vrije wil gestuurde almacht van Onze Lieve Heer wel eens in het gedrang kunnen komen. En da's nu precies iets dat ook ik iedere ochtend weer ervaar als ik beide ogen over de ruggen van de boeken in de bibliotheekrekken laat glijden. Voor mij mag Ie dood, die God de Vader. Als Zijn dood tenminste een terugkeer van de regelmaat zou impliceren... (*) "De roos van weleer bestaat als naam, naakte namen houden we ove...

Herman Van Rompuy: gelieve eerst de bovenlaag van de man weg te krabben...

"De realiteit toont bijzonderheden onder het mom van algemeenheden. Literatuur doet het omgekeerde. Ik ben geneigd te zeggen dat dit misschien het enige is waartoe literatuur in staat is. Elk boek waardoor een lezer zich persoonlijk aangesproken voelt, stelt een morele vraag. Of veeleer: als de lezer erin slaagt de bovenlaag van een tekst weg te krabben, kan hij of zij een moreel vraagstuk opdiepen, zelfs al stelt de schrijver die vraag niet expliciet. De impliciete aanwezigheid van die morele vraag lokt bij de lezer een emotie uit, een voorgevoel of alleen maar een herinnering aan iets dat we lang geleden kenden. Door deze alchemie is elke literaire tekst, in zekere zin, een metafoor voor iets anders." Zo schrijft boekenverzamelaar, -bezitter en -lezer Alberto Manguel het ergens in zijn 'Een geschiedenis van het lezen'. Je kan deze passage ook gebruiken als handleiding bij het luisteren naar en het interpreteren van de door Herman Van Rompuy gegeven antwoorden op a...

"Mon plus grand regret sera de ne plus vivre entièrement à la campagne l'été..."

Precies zes dagen geleden, in het wonderbaarlijke jaar 1913, arriveerde Cyriel Buysse met hebben en houden terug in zijn echtelijke woonst aan de Laan van Meerdervoort - bij het gefortuneerde vrouwtje Nelly Dyserinck - in Den Haag. Buysses 'landziekte' naar de wondermooie Leielandschappen waarin hij is opgegroeid moet er nu maar weer voor half jaartje tegen kunnen. Het pijnlijke afscheid van Afsnee - zonder morren terug naar het Haagse winter- en salonleven - doet de Nevelaar op de laatste bladzijden van zijn in 1913 bijgehouden dagboek 'Zomerleven' een beetje kinderlijk ironiserend van de pen... 4 november 't Is uit. Alles is dood of ingeslapen. Geen kleur noch fleur meer, ergens. De ganse natuur ligt omsluierd in dikgrijze mist. De elementen zijn uitgewoed, de natuur gaat in stilte haar winterslaap beginnen. 5 november In het eentonig grijs-kille van hemel en aarde zijn de tuinlui bezig met putten te graven, waarin zij jonge boompjes planten. De gele, omgewoelde g...

Volwassen gedicht van wel heel jonge knul...

November heet traditioneel onze dodenmaand te zijn. Vandaar een klein gedichtje van mijn getrouwe bed- en zetelvriend Rainer Maria Rilke. Bij voorkeur uit te spreken aan de voeten van een kindergraf. Vergeet - onder het luidop voorlezen - niet dat Rilke amper twintig jaar oud was toen hij deze ontroerende versregels met potlood in zijn notitieboekje neer plette. Bovendien verbleef de jonge knaap toen in Praag en mogen we ervan uitgaan dat de 'kerstmaand' - uit zijn voorwoord bij de dichtbundel - slaat op de maand december, dé feestelijke doodsteek voor alle eenzamen en achtergelatenen. Enfin,... ge weet wel. Voor de sterke alleswillenverstaander enkel nog dit: 'hold' is een oud Duits woord voor 'rein', terwijl 'Höhn' dan weer voor 'heuvel' staat. Enjoy... Die Rose Die Rose hier, die gelbe, gab gestern mir den Knab; heut trag ich sie, dieselbe, hin auf sein frisches Grab. Die Rose ist seit gestern noch immer hold und schön, so ganz wie ihre Schwe...

Bij het heengaan van een Vlaamsche studiekring en een Groote Wereldbrand...

Op een niet nader te bepalen plaats, ergens achter de frontlinies tijdens de Eerste Wereldoorlog, kreeg pater Ildefons Peeters het lumineuze idee om in de voornaamste kantonnementen leeszalen op te zetten. Het moesten goed verlichte, verluchte en verwarmde ruimtes worden waar soldaten, zowel Vlamingen als Walen, in hun vrije tijd, tussen twee aflossingsbeurten aan het front door, konden langskomen om in alle rust te lezen en te schrijven. Kapucijn Peeters over zijn toenmalige kinder-ziektes: "Boeken waren er nog niet te vinden, vooral geen Vlaamse. Wilden onze jongens een briefje schrijven, dan moesten ze dat doen op hun knieën; 't was overigens al heel lastig gedurig de inktpot overal mee te sleuren." Dat van die inktpotten was trouwens ook de reden waarom veel soldatenbrieven met potlood werden geschreven. De barakken die de YMCA (Young Men's Christian Association) aan het Britse front uitbaatte, dienden als voorbeeld voor dit initiatief. Als toezichthouders in de l...

Op naar het Noorden! Het Noorden, zeg ik u!

Afgelopen weekend leerde ik Bengt Gunnar Ekelöf , door zijn vertalers steevast één van de meest intrigerende dichters van de moderne Zweedse literatuur genoemd, ietwat beter kennen. Niet persoonlijk, want de man is tenslotte al meer dan veertig jaar (tenzij langs een gedicht) niet meer onder de levenden geweest, maar via een bloemlezing samengesteld door dichter/vertaler H.C. ten Berge . De gedichten van Bengt Gunnar Ekelöf worden, behalve door een liefde voor de muziek en een diepgravende belangstelling voor de oude mediterrane beschavingen, ook gevoed door het Zweedse landschap. Ekelöfs hang naar den vreemde en zijn tweeslachtige houding ten opzichte van Zweden - want hij beschouwt zichzelf in alle opzichten als een buitenstaander - brengen hem ertoe het land enkele keren 'voorgoed te verlaten' om er toch weer naar terug te keren. Volgens vertaler H.C. ten Berge is een welsprekende illustratie hiervan de volgende strofe uit de bundel Non serviam (1945): Ik ben een vreemde...

De voorbije week: gelezen en gehoord (12).

* "Het is prettig, vind ik, dat, als iets waar is, ik ook de omstandigheden ken waaronder het niet waar is, want dan begrijp ik het beter. En als ik iets beter begrijp, kan ik makkelijker denken. En schrijven. Daarom hou ik meer van wiskunde dan van logica. Daarom hou ik meer van literatuur dan van wiskunde. Maar om een roman te schrijven heb ik gedachten nodig, en om gedachten te formuleren heb ik wiskunde nodig. En om wiskunde te begrijpen heb ik logica nodig. Als ik schrijf zoals ik schrijf, voel ik mij door vleugels gedragen op het moment dat ik besef dat wat ik beschrijf eigenlijk onmogelijk is. De logica naar je toe halen, deze op je knie in tweeën breken en aan je dienstbaar stellen, lukt je alleen als je altijd en overal de optie hebt de dingen waar ze een normale voortgang hebben - om te keren." (Dichter, essayist, romancier en columnist Gerrit Krol in zijn nogal onnavolgbare stijl in de wonderwijze Krolwijzer. Voor de zinspreukenfanaat: bovenstaand Krolletje draagt...

Zit Dewulf zijn tijd nu met nog meer kijken uit?

Bernard Dewulf is naast betreurenswaardig slachtoffer van de re-cente herstructureringen bij De Persgroep, omdat we volgens (voorspelbaar) opiniemaker en politiek (correct) commentator Yves Desmet '(...) in een mediaomgeving leven die door technologische en maatschappelijke omwentelingen radicaal en in hoog tempo verandert (...)', een meer dan voortreffelijk dichter/observator. Eén getuige, die Dewulf bij het dagblad De Morgen van heel nabij meemaakte, wilde op dit weblog alvast uiteendoen waarom. De anonieme omstander, pas drieënhalf geworden, is bovendien van het dichterlijke geslacht... LANGZAAM OOG Men zit zijn tijd met kijken uit, er is geen andere mogelijkheid. Er is niet ergens niets te zien. Lijkt het leeg, dan kijkt iets ons nog aan dat wij vergeten zijn. Zo zit men dus de tijd te kijken, de wijdte tussen alles en zichzelf, hopeloos door elkaar. En ziet door staren in het wak niet meer dat ook een langzaam oog, liefst ademloos, ons overkijkt. Er is geen andere mogel...