Arsène Droogakkers offreert, elektriseert en alarmeert...

Als je goed kijkt, zie je hem staan, Holden Caulfield, geïnterviewd in een lange rij wachtenden voor de New Yorkse Metropolitan Opera waar operastem Maria Callas, na driekwart decennium afwezigheid, in 1965 haar rentrée zal maken. Trouwens, ook Caulfields geestelijke vader J.D. Salinger hield ervan om, net als la Callas, de liefdes in zijn leven, liefst onveranderd, op een voetstuk te plaatsen. En zo zijn er nog wel meer overlappingen te vinden tussen de levens van de keizerin van het belcanto, volgens sommigen verstond geen hond wat ze precies zong, en de ongekroonde postgetraumatiseerde koning van het ietwat langer uitgeschreven korte verhaal. Nieuwsgierigen moeten anders gewoon maar aan Tom Volfs buitengewone montage 'Maria by Callas' (2017) , waarna vooral de opname van Callas' bijdrage als Floria Tosca aan Puccini's gelijknamige opera voor de rest van de dagen de werking van de hartkleppen zal overnemen. Desgewenst is ook de idee dat het riedeltje onder 'My wor...

Hier, in Sachsen-Anhalt geen kerstnihilisme à la John McClane of Frits van Egters om deze eindeloze, donkere eindejaarsdagen door te komen. Nee, naast een naar Duitse normen behoorlijk strenge lockdown, zit ik ook deze kersteditie naar jaarlijkse gewoonte uit in het gezelschap van een aantal fijne DDR-burgers én van Marie en Fritz, de kinderen van Medizinalrat Stahlbaum, rond wie alles in de fantasievolle raamvertelling ‘Nußknacker und Mausekönig’ (1816) van E.T.A. Hoffmann (1776-1822) draait. Ik overdrijf niet als ik stel dat de inbedding van het fantastische in het alledaagse en de door de schrijver gehanteerde directe aanspreekvorm dit muzikale verhaal (overigens, in een voortreffelijke Nederlandse vertaling van de dit jaar overleden Anton Haakman) dat extra cachet geven waardoor zelfs de allerdapperste kerstkinderen iedere avond aan de ingang van hun slaapkamer de vaste knuffels zo willen inruilen voor de Grote Dappere Notenkraker: "Nee, beste lezer, als je gezien had wat Mar...

Al werd zijn werk vaak vergeleken met dat van de Sovjetkritische schrijver Ivan Boenin, toch was er, volgens nawoordschrijver Monse Weijers, op de korte afstand maar een pen aan wie de Russische kortverhalenschrijver Joeri Kazakov (1927-1982) zich nimmer wilde onttrekken, die van Konstantin Paustovski: "Natuurlijk onderging ik de invloed van Boenin, en sommige van mijn verhalen - bijvoorbeeld 'Oude mannen' - zijn onmiskenbaar in de trant van Boenin geschreven, maar wat mij tegenstaat, is dat, toen ik mij losmaakte van Boenin en mezelf werd, mijn critici maar bleven herhalen: Boenin, Boenin, Boenin..." Volgens mensen die zich in het Russisch kunnen uitdrukken, is dankzij deze rijke Kazakov-vertaling van Monse Weijers de idiomatische taal van deze zonderlinge observator uitgebeend behouden gebleven. Volgens mensen die uitsluitend Russisch in Nederlandse vertaling kunnen lezen, bundelt deze 'De Wilde Tomaat'-uitgave tien magnifieke kortverhalen waarin Joeri Kaza...

Wat afmattende fataliteit betreft, komen Hermann Ungars (1893-1929) Josef en Selma Blau uit het beklemmende 'De klas' (1927) aardig in de buurt van Fallada's liefdespaar Pinnenberg uit diens hartroerende 'Wat nu, kleine man?' (1932). Tot het moment waarop de plotse lichamelijkheid van Selma's niet geplande zwangerschap voor de godsvruchtige, paranoïde schoolmeester Josef Blau evenveel tijd in beslag gaat nemen als de voorbereiding van die onoverkomelijke jaarlijkse schoolreis: "Hij had dit schepsel geschapen; hij, Josef Blau, had zich verstout God te zijn en leven te creëren. Alles kon gewroken worden, op hem, op Selma, op hun pasgeboren kind, want zijn noodlot hing samen met het hunne, had op hen zijn repercussies; er bestond geen individuele relatie tot de macht die richtte: daar had je de macht, en daar had je de onderworpelingen, die één onlosmakelijk geheel vormden - gelijk de jongens in de klas - en het noodlot van de een greep als een tandrad in dat...

Officieus debuteren deed Gerard Reve (1923-2006) als de vandaag jarige kortverhalenschrijver Simon van het Reve met het hartverwarmende 'De laatste jaren van mijn grootvader' (1947) in het voorjaarsnummer van 'De Nieuwe Stem'. Boordevol rake observaties van een drieëntwintigjarige is deze bijzondere tijdschriftenbijdrage tevens dé aandoenlijke sleutel op de deur van de verzamelde werken van een van onze, volgens mensen die het kunnen weten, allerbeste stilisten: "Wanneer bezoekers de vijfentachtigjarige oude bij de kachel zittend aantroffen, vonden zij hem een kras man, vooral wegens de scherpe en slimme opmerkingen. Ze wisten echter niet, dat hij er ongeveer tien uiteenzettingen op na hield, die ongewijzigd dagelijks werden opgelepeld. Wat de sport betreft, koesterde hij een wilde haat jegens het voetballen, inzonderheid tegen het koppen van de bal. 'Zij vangen hem nog wel eens op de tong,' voorspelde hij grimmig. Ook het roeien in lange smalle wedstrijdb...

Als hij al te kampen had met opspringende hormonen vergeleek de Amerikaanse schrijver Henry James (1843-1916) het uiterlijk van George Eliot (1819-1880), die onder meer Ludwig Feuerbachs 'Wesen des Christentums' (1841) naar het Engels vertaalde en als veel gelezen essayiste door haar vrienden steevast met 'Marian' werd nagefloten, met dat van een paard. Om er daarna, zijn ejaculaat netjes verbergend in een wit servet, fijntjes aan toe te voegen dat haar schrijftalent van een buitenplanetaire orde was. Zodanig zelfs dat de arme schrijver eventjes overwoog om onder het pseudoniem 'Dorothea Brooke' de rest van zijn oeuvre bij elkaar te pennen. Helaas was de werkelijkheid iets minder prozaïsch. Nadat Eliots werkelijke identiteit in een zelfgeschreven brief aan 'Times' op de straatstenen was gegooid, besloot de schrijfster ook vast te houden aan dat pseudoniem. Zo kon ze, volgens kennissen, haar zelfgecreëerde alter ego nooit uit het oog verliezen. Mary Anne ...

Upton Sinclair, Nick Drake, George Best, Fidel Castro en Louis Verbeeck. Met dit incidentele voortreffelijke gezelschap zit het voor de op 25 november overleden voetbalhalfgod Diego Armando Maradona wat naamdag betreft alvast goed. Voorts zie ik ook toegevoegde waarde in het uitzonderlijk stel dijen waarmee de Argentijnse aanvaller dit buitengewone dodenkransje voor altijd zal verrijken. Voor de achtergebleven aardlingen zijn de dezer dagen nagelaten necrologieën in soms hijgerig vitriool, dan weer in vaak verdichte anekdotiek, legio. Wijlen Diego Maradona (1960-2020) door de ogen van verschillende Laaglandse stukjesschrijvers, een bloemlezing...  "Trek de plussen (twee landstitels en een Europa-bekertje met Napels en een wereldtitel) af van de minnen (zijn nalatenschap is puin, zowel in het voetbal als sociaal) en je hebt de uitkomst: een af en toe geniale voetballer die eindigde als een marginale schertsfiguur verslaafd aan alles waaraan een mens verslaafd kan worden. Ter compe...

Met de onlangs verschenen, prima onthaalde Sylvia Plath-bio en nu dus deze grote onderscheiding voor de vertaalde kraaienpoten van Plaths ex-echtgenoot en UK-poet laureate Ted Hughes mag The Plath Family sowieso mee aan mijn beperkte kerstdis. Als een soortement van dertiende maand waarin het occulte, het dierenrijk, de wereld van de mythologie en de twee wereldoorlogen, zoals die blijkbaar ook van deze Hughes-dwaalster opvlammen, de richting en de kleur van de komende kersttafelgesprekken zullen bepalen. Want wat vertaler Daan Doesborgh met deze Ted Hughes' alle kanten uitvliegende 'Kraai' heeft gedaan, is die halve eeuw wachtkamer naar 't schijnt meer dan waard geweest. Al kan al mijn animo ook te maken hebben met de bezwerende woordkeus van Philip Huff , de boekbespreker in kwestie: "In 1970, toen T.S. Eliots shine als de zon en de maan van het Britse poëziefirmament een beetje begon te verbleken en de sterren van Larkin en Heaney begonnen te stralen, had Hughe...

Twee dagen uit het leven van de in zichzelf gekeerde, hypergevoelige Holden Caulfield, dat en een grappig en kleurrijk teenageridioom. Meer had oorlogsveteraan J.D. Salinger in 1951 niet nodig om van 'De vanger in het graan' Caulfields strijd tegen de materiële en fysieke druk en de vulgariteit van het dagelijkse volwassenenleven te maken. Wat volgt is een New Yorkse odyssee waarin tal van ontmoetingen en belevenissen de pas van school getrapte Caulfield alsmaar harder met de neus op het verlies van zijn onschuld drukken, met de gestage vervelling tot zichzelf als onafwendbaar eindpunt. De door Salinger genadeloos beschreven val van zijn hoofdpersoon in het werkelijke leven is haast overal van een hemelse bitterheid: "Dat is gewoon de moeilijkheid. Je vindt nooit een plek waar het lekker vredig is, want zo'n plek bestaat niet. Je denkt misschien wel dat er zoiets is, maar als je er eenmaal bent en als je even niet oplet, sluipt er iemand naar binnen en schrijft 'F...