Arsène Droogakkers offreert, elektriseert en alarmeert...

Dat de door alle fijnlezende Vlamingen in beide armen gesloten Jeroen Brouwers vandaag zeventig ondiepe watertjes mag doorwaden, daar hebben een tweetal Vlaamse (kwaliteits)kranten ons gisteren en eergisteren al aan herinnerd. Dank! Dat De Standaard der Letteren op zijn cover daarom uitpakt met een bijbelse foto van diezelfde immer bedenkelijk kijkende literaire mastodont voor zijn al even indrukwekkende boekenkast - bovenaan een in het zonlicht badend hoofd en ongeveer in het midden de eeuwige sigaret in de massieve hand - met aan zijn rechterbeen de kop 'Ik ben gelukkig' gebeiteld, is voor de doorsnee Brouwersiaan toch even heel hard schrikken. Ik hing, toen ik deze ongewone openbaring poogde in te slikken, achter het stuur van de eigenste wagen in een zoveelste file ergens op een Vlaamse rijksweg. Omgeven door het schoonste, grofkorrelige bruin van vers omgeploegde akkers. De bestuurster van de wagen voor mij mocht bijna delen in mijn verbazing. Héél close, gebumperstoot. ...

Amper een boogscheut dik dat aangehaalde Gorteriaanse bloemlezinkje van afgelopen vrijdag , maar kloek genoeg om de uit de hemel glijdende zonnestralen van het voorbije weekend iets langer dan doorsnee aan mijn mondhoeken te branden. Komaan Herman, nog één keer, een allerlaatste keer, aan ons aller monduiteinden... O kon ik zijn in u, O kon ik maar zijn niets, Geheel in u, in u. Dat men mij zocht en niets Vond, maar een spoor, een iets Van mij, in u, in u. Herman Gorter (1864-1927)

"Om de lezer een plezier te doen, is de spelling wat aangepast. De dubbele o, a en e in woorden als 'zoo' en 'geene' werden geschrapt, alsmede de 'sch' in bijvoorbeeld 'mensch'. Dat friste de boel al aardig op. Aanvankelijk wilde ik ook de naamvals-n in woorden als 'dien' en 'den' schrappen, maar omdat die 'n' soms een bepaalde muzikale functie heeft, heb ik hem toch maar laten staan. Aan het woordje 'vin' in de tot titel gekozen dichtregel is in overleg met de uitgever een 'd' toegevoegd - zodat de argeloze, met Gorter onbekende lezer die het boekje in handen neemt, niet meteen al denkt met een drukfout (of een werkje over vissen) te maken te hebben." Uit: Gorter, H., Ik vind je zo lief en zo licht : veertig liefdesgedichten, 1997, Amsterdam, Bert Bakker, p. 53-54. Aan de tekstverwerker is Pieter Boskma , Nederlands dichter en bloemlezer, die zich in zijn nawoord bij een ultrafijne, hertaalde bloemlezing...

Zoo 't opstaan sterkte leerde Die van geen zinken weet, Zoo 't onze waarde meerde, Zoo 't hooger rijzen deed Dan 't vallen ons deed dalen, Genezen is zegepralen Op oude schande en leed. Met deze laatste strofe uit een aanmoedigingsgedicht van de Alveringemse onderpastoor Cyriel Verschaeve breit legerarts Frans Daels een einde aan zijn gebundelde vlugschriften 'Voor onze jongens'. Dit frontboekje, dat gedurende het laatste jaar van de Eerste Wereldoorlog onder de Vlaamse IJzersoldaten werd verspreid met soms oplages tot 40.000 exemplaren, verhult op wel heel linke wijze zijn ware inhoud. Dokter Daels doet in een eerste vlugschrift ‘De geslachtsdrift' allerlei waarschuwingen en bedenkingen omtrent de mannelijke (soldaten)geslachtsdrift van de pen. Niettegenstaande de geslachtsdrift “een onzer schoonst-verrijkende en krachtigst-bezielende gevoelens” is, dienden de IJzersoldaten - zeker in de laatste twee oorlogsjaren - toch op te letten. Want “bepaalde vrouwe...

Damme, het Belgische equivalent van Bredevoort , heeft, naast handen vol toeristen, een resem boekenwinkels in de straten. En in ééntje daarvan werd, voor de wel héél kleine som van één euro, tot gisteren een tweede druk van Streuvels' bundel 'De Maanden' gesleten. Niet dat dit zo bijzonder is want van tweede drukken van Steuvels' uitgaven kunnen ontelbare rijen huizen worden gebouwd. Flink afgemeten verkavelingen vol. Van belang: wat in zijn boekjes te lezen staat. En in het geval van 'De Maanden' zijn dit, hoe kan het ook anders, gedane bedenkingen en observaties van deze Vlaamse schrijver ergens aan het begin van de jaren dertig in de voorgaande eeuw, achteraf door zijn uitgever zorgvuldig in twaalf dunne schijfjes gesneden. Iedere maand een schelletje. Deze bundeling maandelijkse bijdragen, die voorheen vanaf 1935 tot 1939 al dan niet onder andere titels in het dagblad De Standaard waren verschenen, kwam in Nederland onder de noemer 'Een gang door het...

Gejubel alom! Maar dan voornamelijk van mijnentwege. Nagenoeg ongezien. Sinds lang is er nog eens een tweetalige uitgave van een novelle van een wereldschrijverke op onze Vlaamse boekenmarkt verschenen. Die uitgevers toch! Onder hen roeren werkelijk dingen. En het gaat zelfs om een verloren gewaande novelle. Voor een appel en een ei teruggevonden in een Brits archief. Twee aandachtige ogen waren nodig voor slechts tachtig bladzijden. En 't kortverhaalke heet 'Reis naar het verleden' van 't onderschatte Oostenrijkerke Stefan Zweig . Nagenoeg alle Nederlandse en Vlaamse commentaren op deze boekverschijning in onze moedertaal zijn tot nog toe uitsluitend lovend. 'k Had ook niks anders verwacht. Enfin, 'k heb 't kortboekske hier in mijn pollekes: tweehonderd grammekes van de beste letterkes. Vooruit met de leesbril, naar voren geschoven tot op het puntje van de leesneus. Lezerdelezerdelees... Hier alvast de veelbelovende novellestart. "'Daar ben je!...

In het in 2000 op zakformaat heruitgegeven boekje 'Humor in de oorlog' staan een massa bijzondere, bizarre en soms grappige anekdotes en foto's uit de Eerste Wereldoorlog verzameld. Siegfried Debaeke, historicus en man achter 'De Klaproos' gespecialiseerd in velerlei uitzonderlijk studiewerk rond '14-'18, spaarde ook deze keer tijd noch moeite om in die andere 'Groote Oorlog' te duiken. In dit boekje stelt Debaeke dat lachen en zingen in het aanschijn van de dood levensnoodzakelijk waren. Ze hielpen de oorlog mee overleven, dixit de auteur. Grappen en parodieën boordevol cynisme en relativiteitszin waarin in eerste instantie niet de vijand maar plaatselijke toestanden en eigen personaliteiten werden gehekeld en scherp gekarikaturiseerd. Gedurende de rusttijden werden toneelbühnes en muziekinstrumenten in elkaar getimmerd. Kledij werd bij elkaar gesprokkeld en ambitieuze artiesten richtten op eigen houtje allerlei feestavonden in. De zogehe-ten '...

"Väterchen Nicolaus, der du bist in Petersburg, vertilgt werde dein Name, dein Reich verschwinde..." (*) Deze satirische parafrase, gevonden in propagandistische schotschriften, was in eerste instantie gericht tegen tsaar Nicolaas II van Rusland en in tweede instantie werd de angst er bij de Duitse frontsoldaten een heel klein beetje door bezworen. Dergelijke zinnen dienden op de tonen van het onzevader te worden geneuried. (*) Uit: Durnez , G., Zeg mij waar de bloemen zijn: beelden uit de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen, 1988, Leuven, Davidsfonds, p. 116.

* "Feitelijkheid en waarheid zijn totaal verschillende dingen. Anders zou de telefoongids van Manhattan het boek zijn dat de meeste waarheid bevat. Vier miljoen telefoonnummers, vier miljoen verifieerbare feiten. Maar die vormen bij elkaar nog geen waarheid." ( Knack Focus , 24/03/2010, zotte, veellezende regisseur Werner Herzog - nu in de zalen met 'Bad Lieutenant: Port of Call - New Orleans' - over het onderscheid tussen dat wat echt en dat wat geënsceneerd is.) * "Uiteraard maak ik in de titel gebruik van de retorische techniek van de provocatie. Een kenmerk van de joods-christelijke traditie is het debat. Die wisselwerking gaat terug tot het Oude Testament en heeft geleid tot de verlichting, het humanisme en de democratie. Provocatie is de meest heldere vorm van het oneens zijn. Onze hele cultuur bestaat daaruit." ( De Standaard , 02/04/2010, de Nederlandse schrijver Benno Barnard doet in een interview veel te veel moeite om uit te leggen waarom zijn l...