Doorgaan naar hoofdcontent

"Veel schizothymen vallen op door gemis aan lichamelijke beweeglijkheid en vooral zouden velen erg onbeholpen turners zijn."


Om de randen van mijn handen
tasten mijn handen
naar mijn andere handen
onophoudelijk.

Dat Van Ostaijen in zijn met-een-lichte-voorkeur-voor-het-eigen-ik-poëzie nagenoeg alles koel en heel logisch waarnam om vervolgens te gaan idealiseren en deformeren tot de regeleinden eraf vlogen, kwam alleen zijn dichtkunst zelf ten goede. Dat hij een mens was zonder liefde, zonder genot en zonder aanvaarding van wat de zintuigen hem boden, zoals dokter K. Van Acker, hoofdgeneesheer van het gerenommeerde Gentse Guislaininstituut in zijn boekje 'Vlaamsche temperamenten' uit 1944 bij hoog en bij laag verkondigde, is volledig voor de rekening van de zenuwarts zelf. In datzelfde boekje schreef Van Acker de Antwerpse dichter ook een schizothym temperament toe. Een persoonlijkheidsstoornis die vandaag in de buurt van het schizofrene type gediagnosticeerd zou worden.
Ook een schizothym temperament gaat prat op een aantal typische eigenschappen: een inwendige, onbehaaglijke affectiviteit die leidt tot onverschilligheid, geprikkeldheid en ontevredenheid; een beperkte en indirecte omgang neigend naar onpersoonlijke, principiële en theoretische socialiteit; een onbeweeglijkheid waardoor de actie zich slechts tot één terrein beperkt en een sterke aangetrekkingskracht van het eigen ik en de daarbijhorende gedachten. Dit alles in gedachten wordt de uitspraak van Paul van Ostaijen, waarin hij beweerde geen slaaf te willen zijn van de reële wereld, van de objectiviteit, klinisch waar. Of het de reden van zijn zelfgekozen kunstenaarschap wat dichter tot bij ons brengt, is hoogst twijfelachtig. Wat Van Ostaijens dichterlijke handen betreft, moeten we gewoon toegeven dat ze door ons bijna niet nageleefd kunnen worden. Hoe goed we ook ons best doen, zijn sensitieve vingers zijn voornamelijk die van hemzelf, bijna onophoudelijk oninleefbaar en exclusief anders.
De minder romantische Van Acker besloot Van Ostaijens gevalsbeschrijving als volgt: "Zooals veel schizophrenen was van Ostaijen leptosoom gebouwd, en zooals vele leptosomen werd van Ostaijen ten grave gesleept door longtuberculose." Wat dat leptosome lichaamstype betreft (naast twee temperamentstypes bestaan er drie grote lichaamstypes), moeten we het doen met volgende kenmerken: "Gedrongen-ovaal aangezichtscontour, hoekvormig aangezichtsprofiel, lange magere hals, smalle schouders, platte borst en buik, lange en tengere extremiteiten, lange en magere handen en voeten."
Veel ziektebeelden en weinig lyriek doen psychiaters in vreugde leven. Gelukkig is de fysiognome kar tegenwoordig wat meer gekeerd. Ik vraag me af wat hoofdgeneesheer Van Acker zou uitroepen als hij vandaag zijn eigen instelling zou bezoeken?
Labels:

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Djoos Utendoale tient le fou avec moi: verzen geschreven in de taal van de volksmens aan weerskanten van de 'schreve'.

Utendoale, uit de vallei of het dal van de West-Vlaamse bergen. Djoos, van Joris. Afkomstig van Westouter: pater Joris Declercq. Troubadours en kleinkunstenaars uit de regio zoals Antoon vander Plaetse, Gerard Vermeersch en Willem Vermandere namen Declercqs verzen in hun repertorium op. Van Boeschepe tot Cassel en van Ieper tot Ekelsbeke, de ganse Westhoek ging aan Utendoales rijmsels kapot. Vlinders zijn er hellekapellen, butterschitters of flikflodders. Averullen, mulders en roenkers worden in gangbaar Nederlands meikevers. Voetelingen, sokken. Nuus, wij. Hadden pendelaars geen files onderweg dan was het volop vroeger thuus komm'n of dan-ze peisden. De poëzie van Djoos Utendoale is geschreven in een bijzonder zingend taaltje: het Westhoeks. Over de invloed van dialecten moeten we, althans pater Joris Declercq, niet al te neerbuigend doen: "En moest Luther de bijbel in het Nederduits vertaald hebben en niet in het Hochdeutsch, de taal van zijn geboortestreek, dan sprak de he...
6 reacties
Meer lezen

"Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles."

"Eén ding weet ik wel," zei Franny. "Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles. Die lui waar jij het over hebt laten geen enkel mooi ding achter. Het enige dat de iets beteren misschien doen is min of meer binnen in je hoofd kruipen en daar iets achterlaten, maar enkel en alleen omdat ze dat doen, enkel en alleen omdat ze weten hoe ze iets moeten achterlaten hoeft dat nog geen gedicht te zijn. Het kan best zo zijn dat het niet meer is dan een of ander hoogst intrigerend grammaticaal uitwerpsel - excuseer mijn woordkeus."  Net zoals bij de Vlaamse schrijver Paul Brondeel is bij deze Franny die 'r' er eigenlijk te veel aan. Om nog maar te zwijgen over wat Nabokov, die beginregels van zijn 'Lolita' indachtig, tong- en keelklankgewijs met die dubbele 'o' uit Zooey zou aanvangen. Feit is dat deze J.D. Salinger vandaag precies vijftien jaa...
Een reactie posten
Meer lezen

"Whitman is de grootste kunstenaar die zijn natie heeft voortgebracht. Zijn gelijken zijn Milton, Bach, Michelangelo en de barokke meesters van sublimiteit."

(...)  hij was een peer van een okeë vent het mondje rap geroerd opvliegend  niet onknap sloeg hij het leven als een oude gabber op de schouders  hield wel van een humorgeintje zou zijn leven geven voor een vriend  dol op de vrouwtjes gematigd gokker at en dronk met smakken  kwister van duiten verloor hij de moed tegen het einde hij werd ziek  hij werd geholpen door een bijdrage hij stierf op eenenveertigjarige leeftijd en dat was zijn begrafenis  thumbs up of up yours boezelaar cape handschoenen riem  zweep met zorg uitgekozen baas starter uitkijk knecht  de kantjes eraf of iemand die de kantjes eraf rechtdoor tweede links eerste man of achterste man  een goede of een slechte dag goed spul of slechte spullen  de eerste buiten of de laatste binnen en dan onder de wol verpeinst de docht hoeveel dit alles voor hem was  onthemd in aarde  (...)  In 2005 nog gingen tweeëntwintig Nederlandse dichters voor Querido aan de sla...
Een reactie posten
Meer lezen