Doorgaan naar hoofdcontent

Bernhard von Bülow jr.: charmante polyglot en gepatenteerde causeur plaveit het Duitse Keizerrijk met de Eerste Wereldoorlog...

Vandaag is het de beurt aan Bernhard von Bülow die, als telg uit een politiek geslacht uit de buurt van Hamburg, op 3 mei 1849 ter wereld kwam. Terwijl Von Bülow sr., vader Bernhard dus, in de zeventiger jaren van de negentiende eeuw onder Otto von Bismarck nog diende om de contouren van het Duitse buitenlandbeleid uit te tekenen, schoof zoon junior in zijn gladde diplomatenkostuum van charmante polyglot en gepatenteerde causeur 'stilletjes' richting post van Pruisisch minister-president en rijkskanselier van Duitsland.

Het was de laatste Duitse keizer Wilhelm II, wegens selectieve historische blindheid nooit om enige grootspraak verlegen, die deze Von Bülow bij zijn aanstelling als kanselier in 1900 tot zijn nieuwe Bismarck wou omtunen: "Zoals mijn grootouders Duitsland aan de buitenzijde van een paar stevige muren hebben voorzien, zo zullen Von Bülow en ik er alles aan doen om aan de binnenkant van datzelfde huis alle partijschimmels van de bijhorende parlementaire democratie op te ruimen." Genoeg keizerlijke laudatio dus voor Bernhard von Bülow om in zijn bijna tienjarig kanselierschap daarop volgend zijn werkgever amper nog tegen te spreken. Zijn droom om, met een buitenlandbeleid dat nog veel verder ging dan dat van voorganger Otto von Bismarck, Groot-Brittannië als wereldmacht van de eerste plaats te stoten, zag Von Bülow, een half decennium na zijn terugtreden als rijkskanselier, uiteindelijk verschralen tot een heuse wereldoorlog. Ook in deze periode was het voor wat eens dat Grote Duitse Keizerrijk was geweest nog verschillende jaren verder zwalpen. Zo schreef privésecretaris Kurt Riezler over de legendarische besluiteloosheid van de nieuwe Duitse rijkskanselier Theobald von Bethmann Hollweg, de Pruisische filosoof-bureaucraat die Bernhard von Bülow aan het hoofd van het politieke Duitse keizerrijk in 1909 opvolgde en die eigenlijk in alles de tegenpool van zijn voorganger was, in zijn dagboek: "De kanselier is een kind van de eerste helft van de negentiende eeuw en van een betere Bildung. Vreemd dat hij, met zijn oude humanistische overtuigingen, zijn ernst en zijn onvermogen om te doen alsof, in het nieuwe Duitse milieu een positie van macht heeft kunnen bereiken en zich staande kan houden tegenover parlementariërs en intriganten." In het revolutionaire Duitsland van net na de Eerste Wereldoorlog, meer bepaald in 1917 en in 1921, achtten bepaalde 'Duitse krachten' deze Bernhard von Bülow, meer als een soort van Duits gestabiliseerd zand dan, daarom opnieuw 'Kanzlerfähig'.
Het is er (gelukkig) nooit van gekomen, net zoals we ook nooit zullen weten hoeveel anders (het verloop van) die Eerste Wereldoorlog er onder de kanselarij van Bernhard von Bülow II, als 'puppet on a string' van de in die dagen sowieso volatiele Duitse keizer Wilhelm II, zou hebben uitgezien.


Droom en waan : het drama van de Duitse geschiedenis 1850 - 1993 / Fritz Stern. - Amsterdam-Antwerpen : De Arbeiderspers, 1994. - 376 p.
Labels:

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Djoos Utendoale tient le fou avec moi: verzen geschreven in de taal van de volksmens aan weerskanten van de 'schreve'.

Utendoale, uit de vallei of het dal van de West-Vlaamse bergen. Djoos, van Joris. Afkomstig van Westouter: pater Joris Declercq. Troubadours en kleinkunstenaars uit de regio zoals Antoon vander Plaetse, Gerard Vermeersch en Willem Vermandere namen Declercqs verzen in hun repertorium op. Van Boeschepe tot Cassel en van Ieper tot Ekelsbeke, de ganse Westhoek ging aan Utendoales rijmsels kapot. Vlinders zijn er hellekapellen, butterschitters of flikflodders. Averullen, mulders en roenkers worden in gangbaar Nederlands meikevers. Voetelingen, sokken. Nuus, wij. Hadden pendelaars geen files onderweg dan was het volop vroeger thuus komm'n of dan-ze peisden. De poëzie van Djoos Utendoale is geschreven in een bijzonder zingend taaltje: het Westhoeks. Over de invloed van dialecten moeten we, althans pater Joris Declercq, niet al te neerbuigend doen: "En moest Luther de bijbel in het Nederduits vertaald hebben en niet in het Hochdeutsch, de taal van zijn geboortestreek, dan sprak de he...
6 reacties
Meer lezen

"Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles."

"Eén ding weet ik wel," zei Franny. "Als je een dichter bent laat je iets moois achter. Ik bedoel, het is de bedoeling dat je iets moois achterlaat als je van de bladzijde afgaat en alles. Die lui waar jij het over hebt laten geen enkel mooi ding achter. Het enige dat de iets beteren misschien doen is min of meer binnen in je hoofd kruipen en daar iets achterlaten, maar enkel en alleen omdat ze dat doen, enkel en alleen omdat ze weten hoe ze iets moeten achterlaten hoeft dat nog geen gedicht te zijn. Het kan best zo zijn dat het niet meer is dan een of ander hoogst intrigerend grammaticaal uitwerpsel - excuseer mijn woordkeus."  Net zoals bij de Vlaamse schrijver Paul Brondeel is bij deze Franny die 'r' er eigenlijk te veel aan. Om nog maar te zwijgen over wat Nabokov, die beginregels van zijn 'Lolita' indachtig, tong- en keelklankgewijs met die dubbele 'o' uit Zooey zou aanvangen. Feit is dat deze J.D. Salinger vandaag precies vijftien jaa...
Een reactie posten
Meer lezen

"Whitman is de grootste kunstenaar die zijn natie heeft voortgebracht. Zijn gelijken zijn Milton, Bach, Michelangelo en de barokke meesters van sublimiteit."

(...)  hij was een peer van een okeë vent het mondje rap geroerd opvliegend  niet onknap sloeg hij het leven als een oude gabber op de schouders  hield wel van een humorgeintje zou zijn leven geven voor een vriend  dol op de vrouwtjes gematigd gokker at en dronk met smakken  kwister van duiten verloor hij de moed tegen het einde hij werd ziek  hij werd geholpen door een bijdrage hij stierf op eenenveertigjarige leeftijd en dat was zijn begrafenis  thumbs up of up yours boezelaar cape handschoenen riem  zweep met zorg uitgekozen baas starter uitkijk knecht  de kantjes eraf of iemand die de kantjes eraf rechtdoor tweede links eerste man of achterste man  een goede of een slechte dag goed spul of slechte spullen  de eerste buiten of de laatste binnen en dan onder de wol verpeinst de docht hoeveel dit alles voor hem was  onthemd in aarde  (...)  In 2005 nog gingen tweeëntwintig Nederlandse dichters voor Querido aan de sla...
Een reactie posten
Meer lezen